Cuộc sống luôn có một chữ duyên! Tôi chắc là thế. Lần đầu tiên đến Campuchia với tâm thế của một người đi công tác, tôi vốn dĩ không hề nghĩ rằng rồi mình sẽ có nhiều lần quay trở lại. Nhưng giờ đây tôi ngồi viết những dòng chữ này để tỏ lòng cảm ơn đến miền đất này – nơi đã cho tôi có thêm nhiều yêu thương với những vùng đất mới.
Bài viết có sử dụng thông tin tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau, nhiều nhất từ “Ký sự Campuchia” của tác giả Binh Nguyên, báo Tuổi trẻ và “Mekong ký sự “ của Đài truyền hình thành phố Hồ Chí Minh. Nhân đây cũng xin gửi lời tri ân sâu sắc tới các tác giả!
01.07.2009 – Câu chuyện một đêm mưa
Chiếc xe tuk tuk chạy lòng vòng hơn 30 phút qua những con đường nhỏ tối sẫm trong màn mưa. Anh chàng tài xế với thân hình cao béo và gương mặt phúc hậu đưa tay gạt những hạt mưa đang tuôn từ trên trán xuống và miệng không ngừng nói thứ tiếng Anh đặt sệt Khmer để trấn an chúng tôi rằng anh đang cố tìm ra đường về khách sạn.
Chiều này chúng tôi chỉ mất khoảng hơn 15 phút để đi từ khách sạn đến trung tâm mua sắm Sorya thế mà giờ đây chúng tôi vẫn còn ở trên những con đường vắng lặng chỉ có tiếng gió rít qua những tán cây.
Tôi và cô bạn đi cùng đâm ra cáu bẳn vì lúc lên xe anh chàng cứ gật đầu liên tục và nói Yes yes rằng biết khách sạn nơi chúng tôi ở . Chợt trong đầu thoáng qua ý nghĩ chắc là thằng cha này muốn làm tiền mình đây
Không chịu được nửa, chúng tôi ngồi từ phía sau mà nói vọng ra như đang thét
vào tai anh rằng hãy tìm nhà người dân mà hỏi và tụi tao chỉ trả 2USD như đã thỏa thuận thôi.
Một nhà, hai nhà rồi đến nhà thứ ba. Trời ạ! Hóa ra khách sạn mà chúng tôi đang ở chẳng có mấy người biết tới nó. Đưa danh thiếp khách sạn viết toàn bằng tiếng Anh ra mà mấy người Khmer cứ nhìn tới nhìn lui rồi gật gù chẳng biết trả lời hoặc có trả lởi chỉ dẫn thì cũng sai bét nhè.
Gọi điện về khách sạn nhờ một tiếp tân chỉ đường nhưng mãi đến hai lần chúng tôi mới về được nơi mình mong mỏi tới. Đồng hồ chỉ đã hơn 10 giờ. Thật hú hồn!
Chúng tôi rút ra 2USD trả cho một cuốc chạy bằng tuk tuk với gần một tiếng đồng hồ, rồi chạy vụt vào khách sạn.
Và đêm ấy tôi đã trằn trọc vì nhớ về nụ cười hiền hậu và tấm lưng ướt đẫm của người tài xế nghèo lúc chào chúng tôi ra đi. Anh đã không hề đòi them bất cứ khoản tiền nào dù rằng anh đã thực hiện tới mấy cuộc gọi và đã đốt biết bao nhiêu xăng trong cơn mưa lạnh buốt đêm đó. Vậy mà chúng tôi, những người khách lần đầu tiên từ Việt Nam sang lại đem lòng nghi ngờ anh và đã cư xử với anh chẳng mấy gì tốt.
Đem câu chuyện về một tiếng đồng hồ cho một cuốc tuk tuk từ Sorya về khách sạn, người tiếp tân cho biết rằng trước chúng tôi đã có nhiều trường hợp như vậy. Nguyên đây là một khách sạn nằm xa khu Tây balô ít người biết đến và rằng đường xá Phnom Penh phần lớn được đánh số nên những người lái xe tuk tuk nếu chưa từng qua đây thì thế nào cũng sẽ mò mẫm dò đường.
Trở lại campuchia đã biết bao nhiêu lần, tôi cứ mong mỏi rằng sẽ lại gặp được anh, người tài xế với tấm lưng ướt đẫm và nụ cười hiền hậu. Nhưng có phải tôi bị trừng phạt chăng khi cho đến tận giờ tôi vẫn mang mãi cảm giác nợ một lời xin lỗi chân thành với một người đã dạy cho mình phải biết tin vào thế giới này – một thế giới mà người tốt chắc chắn là nhiều hơn những kẻ xấu!
Những người trẻ
Là một trong những nước nghèo nhất thế giới với thu nhập bình quân đầu người chỉ hàng trăm USD, cuộc sống với người Campuchia là những tháng ngày lao động và du lịch là một cái gì đó xa vời với số đông quần chúng.
Thế mà đất nước này lại còn là một trong những nước có tình trạng tham nhũng tồi tệ nhất thế giới.. Hẳn ai đã từng đi qua các cửa khẩu Bavet, Prek Chak, đặc biệt là Poi Pet đều biết được điều này. Những người hải quan ăn tiền một cách trắng trợn, và có lúc đã làm cho tôi phát xùng lên
Còn với khá nhiều người Việt nam mà tôi tiếp xúc khi được hỏi sao không du lịch sang Campuchia, họ đã trả lời một cách “giản dị” rằng Campuchia thì có cái gì mà xem?! Qua bển gặp Khmer đỏ hả?! người Campuchia đi ăn xin đầy đường, nghèo thấy mồ…
Nhưng rồi trong những chuyến hành trình trên vùng đất này, tôi đã nhận ra rằng nó đã và đang thay đổi, ít nhất tôi thấy được điều đó từ những người trẻ mà tôi đã được gặp ở nhiều nơi trên đất nước này.
Và đây là câu chuyện về một người trẻ ở vùng quê nghèo Kampot
Câu chuyện bắt đầu vào một sáng thứ bảy khi tôi đạp xe trên con đường song song với dòng Kampong Bay thì lập tức bị cuốn hút bởi một nhà nghỉ được làm toàn bằng gỗ với khuôn viên bên ngoài đầy cây xanh bóng cả và những chiếc ghế cây mộc mạc – một phong cách hoàn toàn Tây. Gía mỗi phòng từ 30USD trở lên.
Dừng xe vào thăm, một thiếu niên chỉ mới 16 tuổi nói tiếng Anh khá tốt, đón tiếp và đưa tôi tham quan một loạt các căn phòng. Trong cuộc trò chuyện sáng ấy tôi đã rất bất ngờ khi biết rằng Giám đốc điều hành của nhà nghỉ có tên Moleden này chỉ mới 22 tuổi và sáng nay anh đang bận học đại học!
Hôm sau tôi phải về Việt Nam, sẽ là rất tiếc nếu không gặp được người giám đốc trẻ đó. Thế là tôi quyết định đến chiều nhất định phải quay lại.
Mặt trời khuất dần sao dãy núi Tượng và dòng Kampong Bay thật êm đềm. Bước vào Molenden ngồi xuống và gọi một ly kem, một anh chàng ăn vận rất giản dị với áo sơmi tay dài, quần jean rất thân thiện, niềm nở mang ly kem lên. Hóa ra đó chính là người mà tôi muốn tìm! Và đúng thật như cậu thiếu niên tiếp tân đã nói anh chỉ mới 22 tuổi và đang học thêm chuyên ngành luật.
Chúng tôi đã có cuộc nói chuyện thú vị hơn 30 phút về nhiều vấn đề. Anh luôn tỏ ra là một người bặt thiệp, đầu óc khá nhạy việc kinh doanh và “già” hơn nhiều so với cái tuổi 22 mà nhiều người trong định hướng vẫn còn hết sức mơ hồ chứ đừng nói gì tới thực hiện hoài bão.
Con đường giờ đã lên đèn, tôi ngồi đó rồi chợt nghĩ về một ông chủ trẻ của một nhà hàng với trang trí nội thất theo gu Tây bên dòng Mekong của tỉnh lị Kampong Cham. Nếu tôi nhớ không lầm 19 tuổi anh đã bắt đầu kinh doanh và đi đến nhiều nước trong khu vực…
Thế mà đất nước này lại còn là một trong những nước có tình trạng tham nhũng tồi tệ nhất thế giới.. Hẳn ai đã từng đi qua các cửa khẩu Bavet, Prek Chak, đặc biệt là Poi Pet đều biết được điều này. Những người hải quan ăn tiền một cách trắng trợn, và có lúc đã làm cho tôi phát xùng lên
Còn với khá nhiều người Việt nam mà tôi tiếp xúc khi được hỏi sao không du lịch sang Campuchia, họ đã trả lời một cách “giản dị” rằng Campuchia thì có cái gì mà xem?! Qua bển gặp Khmer đỏ hả?! người Campuchia đi ăn xin đầy đường, nghèo thấy mồ…
Nhưng rồi trong những chuyến hành trình trên vùng đất này, tôi đã nhận ra rằng nó đã và đang thay đổi, ít nhất tôi thấy được điều đó từ những người trẻ mà tôi đã được gặp ở nhiều nơi trên đất nước này.
Và đây là câu chuyện về một người trẻ ở vùng quê nghèo Kampot
Câu chuyện bắt đầu vào một sáng thứ bảy khi tôi đạp xe trên con đường song song với dòng Kampong Bay thì lập tức bị cuốn hút bởi một nhà nghỉ được làm toàn bằng gỗ với khuôn viên bên ngoài đầy cây xanh bóng cả và những chiếc ghế cây mộc mạc – một phong cách hoàn toàn Tây. Gía mỗi phòng từ 30USD trở lên.
Dừng xe vào thăm, một thiếu niên chỉ mới 16 tuổi nói tiếng Anh khá tốt, đón tiếp và đưa tôi tham quan một loạt các căn phòng. Trong cuộc trò chuyện sáng ấy tôi đã rất bất ngờ khi biết rằng Giám đốc điều hành của nhà nghỉ có tên Moleden này chỉ mới 22 tuổi và sáng nay anh đang bận học đại học!
Hôm sau tôi phải về Việt Nam, sẽ là rất tiếc nếu không gặp được người giám đốc trẻ đó. Thế là tôi quyết định đến chiều nhất định phải quay lại.
Mặt trời khuất dần sao dãy núi Tượng và dòng Kampong Bay thật êm đềm. Bước vào Molenden ngồi xuống và gọi một ly kem, một anh chàng ăn vận rất giản dị với áo sơmi tay dài, quần jean rất thân thiện, niềm nở mang ly kem lên. Hóa ra đó chính là người mà tôi muốn tìm! Và đúng thật như cậu thiếu niên tiếp tân đã nói anh chỉ mới 22 tuổi và đang học thêm chuyên ngành luật.
Chúng tôi đã có cuộc nói chuyện thú vị hơn 30 phút về nhiều vấn đề. Anh luôn tỏ ra là một người bặt thiệp, đầu óc khá nhạy việc kinh doanh và “già” hơn nhiều so với cái tuổi 22 mà nhiều người trong định hướng vẫn còn hết sức mơ hồ chứ đừng nói gì tới thực hiện hoài bão.
Con đường giờ đã lên đèn, tôi ngồi đó rồi chợt nghĩ về một ông chủ trẻ của một nhà hàng với trang trí nội thất theo gu Tây bên dòng Mekong của tỉnh lị Kampong Cham. Nếu tôi nhớ không lầm 19 tuổi anh đã bắt đầu kinh doanh và đi đến nhiều nước trong khu vực…
Siêm Riệp và các phố Tây
Nền kinh tế Campuchia bắt đầu phát triển từ thập niên 90 với tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm trên 6% và được xem là một trong những nền kinh tế mở nhất châu Á. Đây có lẽ là một trong những điều kiện tiên quyết để các nhà kinh doanh phương Tây tha hồ mà vào đây biến nhiều nơi thành những khu phố Tây chính hiệu
Khi chưa đặt chân đến Campuchia, trong đầu tôi vốn dĩ chỉ nghĩ một cách giản đơn rằng đây là một nước nghèo hơn Việt Nam và rằng Campuchia chỉ có Angkor. Thế rồi ngay trong chuyến đầu tiên đến Siêm Riệp tôi đã hoàn toàn thay đổi cách nhìn về nó.
Cũng giống như nhiều du khách trước khi đến với Siêm Riệp thường chỉ nghỉ về Angkor xong khi đã đến đây rồi thì mới nhận ra rằng bản thân thành phố cũng đã là một hấp lực.
Siêm Riệp mang vẻ đẹp của một tỉnh lẻ, sang trọng, thanh tịnh và không xô bồ. Ở một mức độ nào đó có thể nói thành phố như được che chở bởi cả một rừng cây với những hàng đại thụ nằm trong Quảng trường công viên thành phố và dọc theo dòng kênh Siêm Riệp.
Nhịp sống nơi đây không gì hối hả, và vì được hít thở trong một bầu không khí trong lành cùng những giây phút tản bộ hay nghỉ ngơi bên những chiếc đá khắp thành phố mà lòng cảm thấy nhẹ tênh, những muộn phiền biến mất đi tự lúc nào.
Có người đã thốt lên rằng Siêm Riệp có nét duyên ngầm. Với tôi, thì quả thậy đúng vậy, tôi đã và sẽ trở lại miền đất này. Nó như một nỗi ám ảnh thường trực của từng đêm sau ngày trở về!
Tôi có dịp tham quan khách sạn ở nhiều nơi nhưng không ở đâu như Siêm Riệp khách sạn ngay từ cái nhìn đầu tiên đã hút hồn tôi. Chúng không ngừng mọc lên như nấm và tên của chúng thường bắt đầu hoặc kết thúc với chữ Angkor, Apsara như để khẳng định mình là hậu duệ của một đế chế đã tạo nên một thời kỳ vàng son trong lịch sử:” Thời kỳ Đông nam Á dưới bóng Angkor”.
Điểm nổi bật của các khách sạn này là chúng rất sang trọng nhờ vào việc sử dụng gỗ quý cho trang trí nột thất và xét về mặt kiến trúc chúng hút hồn người xem ngay từ cái nhìn đầu tiên: vừa có cái gì đó cổ kính vừa hiện dại nhờ kết hợp kiến trúc Khmer cổ, Pháp thuộc địa và nét hiện đại bây giờ.
Tổ hợp liên hoàn của các khách sạn với những kiến trúc tương tự nhau đã tạo thành đấu ấn riêng của Siêm riệp mà ở Đông Nam Á khó có nơi nào có thể so sánh được. Đó là suy nghĩ của riêng tôi .
TPHCM có phố Tây Phạm Ngũ Lão – Đề Thám – Bùi Viện, Bangkok có Khaosan – Con đường ngắn nhất có giấc mơ dài nhất, nhưng với tôi nói tới phố Tây tôi lại nhớ về Siêm Riệp và Sihnaoukville…
Chúng mang một phong cách lịch lãm và thơ mộng. Ở đó bạn có thể ngồi hàng giờ liền đề ngắm ngươi qua lại, thả mình theo những dòng nhạc trừ tình, trò chuyện với những người bạn mới gặp mặt và nhắm nháp bia hơi Anchor chỉ với giá 0,5USD/ly…
Ở đó gần như không có đất sống cho sự xô bồ và những thứ “phá cách”. Và khu phố được chỉnh chu bài bản với những con hẻm nhỏ êm đềm với ánh đèn rực sáng và trông có gì đó như Hội An mà lại hiệu ứng hơn về cảm nhận tổng thể. Lần đầu tiên tôi đã phải thốt lên rằng “ăn đứt Đề Thám – Phạm Ngũ Lão (Cảm nhận riêng).
Cũng giống như nhiều du khách trước khi đến với Siêm Riệp thường chỉ nghỉ về Angkor xong khi đã đến đây rồi thì mới nhận ra rằng bản thân thành phố cũng đã là một hấp lực.
Siêm Riệp mang vẻ đẹp của một tỉnh lẻ, sang trọng, thanh tịnh và không xô bồ. Ở một mức độ nào đó có thể nói thành phố như được che chở bởi cả một rừng cây với những hàng đại thụ nằm trong Quảng trường công viên thành phố và dọc theo dòng kênh Siêm Riệp.
Nhịp sống nơi đây không gì hối hả, và vì được hít thở trong một bầu không khí trong lành cùng những giây phút tản bộ hay nghỉ ngơi bên những chiếc đá khắp thành phố mà lòng cảm thấy nhẹ tênh, những muộn phiền biến mất đi tự lúc nào.
Có người đã thốt lên rằng Siêm Riệp có nét duyên ngầm. Với tôi, thì quả thậy đúng vậy, tôi đã và sẽ trở lại miền đất này. Nó như một nỗi ám ảnh thường trực của từng đêm sau ngày trở về!
Tôi có dịp tham quan khách sạn ở nhiều nơi nhưng không ở đâu như Siêm Riệp khách sạn ngay từ cái nhìn đầu tiên đã hút hồn tôi. Chúng không ngừng mọc lên như nấm và tên của chúng thường bắt đầu hoặc kết thúc với chữ Angkor, Apsara như để khẳng định mình là hậu duệ của một đế chế đã tạo nên một thời kỳ vàng son trong lịch sử:” Thời kỳ Đông nam Á dưới bóng Angkor”.
Điểm nổi bật của các khách sạn này là chúng rất sang trọng nhờ vào việc sử dụng gỗ quý cho trang trí nột thất và xét về mặt kiến trúc chúng hút hồn người xem ngay từ cái nhìn đầu tiên: vừa có cái gì đó cổ kính vừa hiện dại nhờ kết hợp kiến trúc Khmer cổ, Pháp thuộc địa và nét hiện đại bây giờ.
Tổ hợp liên hoàn của các khách sạn với những kiến trúc tương tự nhau đã tạo thành đấu ấn riêng của Siêm riệp mà ở Đông Nam Á khó có nơi nào có thể so sánh được. Đó là suy nghĩ của riêng tôi .
TPHCM có phố Tây Phạm Ngũ Lão – Đề Thám – Bùi Viện, Bangkok có Khaosan – Con đường ngắn nhất có giấc mơ dài nhất, nhưng với tôi nói tới phố Tây tôi lại nhớ về Siêm Riệp và Sihnaoukville…
Chúng mang một phong cách lịch lãm và thơ mộng. Ở đó bạn có thể ngồi hàng giờ liền đề ngắm ngươi qua lại, thả mình theo những dòng nhạc trừ tình, trò chuyện với những người bạn mới gặp mặt và nhắm nháp bia hơi Anchor chỉ với giá 0,5USD/ly…
Ở đó gần như không có đất sống cho sự xô bồ và những thứ “phá cách”. Và khu phố được chỉnh chu bài bản với những con hẻm nhỏ êm đềm với ánh đèn rực sáng và trông có gì đó như Hội An mà lại hiệu ứng hơn về cảm nhận tổng thể. Lần đầu tiên tôi đã phải thốt lên rằng “ăn đứt Đề Thám – Phạm Ngũ Lão (Cảm nhận riêng).
Đất nước chùa tháp và vài câu chuyên vui
Theo ước tính CPC hiện có khoảng 1000 ngôi tháp và 5000 ngôi chùa. Có hai điểm nổi bật. Thứ nhất, các ngôi tháp cổ hơn và trở thành phế tích nhiều hơn do Ấn Độ Gíao thịnh hành trước Phật giáo. Thứ hai, số lượng các ngôi chùa vượt trội hơn hẳn số lượng các ngôi tháp do CPC hiện nay là một đất nước Phật giáo với 95% dân số theo Phật giáo nguyên thủy.
Từ lâu ở CPC, Phật giáo đã trở thành cội nguồn của sức mạnh, là động lực và cảm hứng sáng tạo nghệ thuật, là đối tượng để tôn thờ và phụng sự. Chính chùa chiền là nơi sản sinh ra đại bộ phận nền học vấn dân tộc, nghệ thuật và các nghề thủ công của đất nước. Tín ngưỡng nói chung có thể làm giảm đi nỗi đau nhân thế, nâng tâm hồn lên cõi cao siêu. Riêng đạo Phật chưa bao giờ làm cho người ta trở nên cuồng tín. Chính vì thế với người CPC niềm tin và yêu mến Đức Phật là tự đáy lòng là vô bờ bến. Chùa chiền xây bao nhiêu cũng chưa đủ, tượng Phật đúc tạc bao nhiêu cũng vẫn thiếu. Đây là điểm nổi bật của Phật giáo CPC và cũng là điểm tương đồng với Phật giáo Thái Lan, Lào, Miến Điện.
Trong suốt những cuộc hành trình trên đất nước này tôi đã từng nhiều lần cảm nhận như thể mình đang lạt vào một thế giới khác xa trần tục khi chứng kiến những hình ảnh thiêng liêng về đạo Phật giữa chốn đời thường.
Đó là hình ảnh một người đàn ông trung niên trong bộ quần áo sờn rách, kiếm sống bằng nghề đạp xích lô ỏ thủ đô Phnom Penh, kính cẩn thành tâm quỳ tặng lễ vật cho một vị sư trẻ. Giữa thủ đô ồn ào náo nhiệt, khi bắt gặp hình ảnh ấy lòng tôi như lặng đi.
Hay như tôi không hiểu vì sao, mỗi khi đến với Siêm Riệp dù dạo bước đâu đâu thì khi chiều đến đôi chân lại đưa tôi tìm về với ngôi chùa may mắn, nơi tôi được nghe các vị sư đọc một bài kinh bằng tiếng Phạn. Khi ấy cảm nhận như thể thời gian đang ngừng trôi, lòng thật bình lặng, không còn những muộn phiền lo toan của cuộc sống đời thường…
Rõ ràng với CPC đạo Phật là lẽ sống. Và sư sải là một tầng lớp đông đảo trong xã hội được nhiều người kính trọng, là biểu tượng của một ngày mai tươi sáng không còn những khổ hạnh của kiếp người.
Từ đó dễ dàng để hiểu rằng nhà cửa của người dân có thể sơ xài nhưng nhà chùa thì lại rất kiên cố và đẹp. Tinh hoa nghệ thuật kiến trúc Phật giáo tập trung cao độ trong việc xây dựng chùa chiền, tiền của công sức, trí tuệ, niềm tin tài năng của cộng đồng được quy động vào đây để tạo dựng chỗ dưa tinh thần cho xã hội. Phần lớn chùa chiền ở CPC được xây dựng nhờ vào sự đóng góp của người dân. Chùa chiền được xây dựng ở khắp nơi, bên này sông bên kia sông, giữa phố phường hay trên đỉnh núi. Mỗi kẻ lữ hành dù đang ở chốn nào khi chiều về mà vẫn chưa có chỗ dừng chân đều có thể nghĩ về một ngôi chùa với một tình cảm ấm áp, gần gũi.
Việt Nam cũng là một đất nước Phật giáo, nhưng sẽ là một thú vị để biết rằng ở CPC có tập tục đi tu đại trà có thời hạn, đặc biệt là đối với các trẻ em trai. Đó là cơ hội để báo hiếu cha mẹ, nâng cao nhân cách, rèn luyện đạo đức và để được xã hội kính trọng khi vào đời. Nó tồn tại từ rất xa xưa như một quy ước về đạo đức hơn là một hoạt động tôn giáo.
Một lần có duyên tôi gặp được một vị sư Việt Nam đã từng tu học tại Ấn Độ và hiện tại là người phụ trách đưa các sư Việt sang đất nước chùa vàng Myanmar tu học. Trên chuyến xe từ Phnom Penh đi Siêm Riệp, tôi thật sự vô cùng hứng thú khi được nói chuyện với thầy – một con người mà từ khuôn mặt như toát ra một thứ ánh sáng đẹp lạ, thanh bình. Trong cuộc nói chuyện đó tôi có biết được thông tin từ thầy rằng Campuchia đã từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn của vùng Đông Nam Á và có rất nhiều cao tăng nhưng chế độ Pol Pot với “cải cách” tàn bạo của chính nó đã tàn phá đi rất nhiều chùa chiền và trong số hơn cả triệu người nằm xuống có không ít các cao tăng. Phật giáo Campuchia rõ ràng đã gánh chịu những tổn thất nặng nề và “tụt lùi” ít nhiều (Nhận xét riêng)
Giờ đây theo một tài liệu, Campuchia có khoảng 60,000 sư nhưng…
Tôi xin kể ra đây những câu chuyện vui để bạn hiểu được cảm nhận sau ba chấm ấy.
Một lần tôi có dịp ghé thăm ngôi chùa Wat Leu trên ngọn đồi Sihanoukvile. Cái nắng hầm hập của tháng 7 đủ làm cho chiếc áo thun đẫm ướt nhưng khi vừa lên tới đỉnh núi thì cảm giá thật thoải mái, những làn gió mát thổi vào và thoang thoảng hương thơm của đóa hoa Sala. Đón chúng tôi là những đứa trẻ với làn da đen nhẽm và một bầy khỉ hoang.
Ngôi chùa óng ánh trong nắng vàng nhưng khi bọn trẻ đưa tôi vào thăm chính điện thì mới nhận ra rằng nó đã xuống cấp trầm trọng, các bức họa mô tả về cuộc đời đức Phật như bệu rã ra. Nơi đây có lẽ ít tín đồ đến cúng bái và góp tiền tu sửa.
Đôi khi du khách tìm đến đây không hẳn bởi vì ngôi chùa mà vì đích ngắm là đỉnh đồi Sihanoukville.
Kể dài dòng để bạn có thể mường tượng về không gian xung quanh và giờ đây tôi xin đi vào vấn đề chính.
Hôm ấy tôi đã gặp được một tăng sinh trẻ với nụ cười ngây thơ và cách trả lời các câu hỏi của thầy cũng hết sức hồn nhiên. Sau một hồi tán chuyện, tôi mạo muội hỏi lý do vì sao thầy đi tu. Và câu trả lời là đây: “một trong những lý do là ngôi chùa là chỗ dựa vật chất – hay nói trắng ra là ở chùa thầy có thể gặp được các tín đồ gửi cho thầy ít tiền để tiếp tục ăn học” và mong muốn của thầy là “ trở thành một quản lý Resort” bởi thầy đang học chuyên ngành quản lý khách sạn!
Rồi một lần khác tôi gặp một thầy người Khmer quê Trà Vinh đang tu tại tỉnh Battambang. Trên chuyến xe Capitol từ Phnom penh về Sài Gòn, thầy là người đưa các du khách Battambang đi Trà Vinh tham quan cúng chùa, một ít thì tới Sài Gòn khám chửa bệnh.
Ngồi cạnh thầy, tôi có dịp nghe được những câu chuyện thật lòng: hồi trẻ thầy đã từng yêu nhưng rồi người yêu lấy người khác vì thầy không giàu sang. Không trình độ và còn những cái không khó nói khác mà thầy đi tu. Đi tu không phải vì muốn đạt chánh quả mà vì đó là một chỗ dựa về vật chất và cả tinh thần. Này nhé thầy sử dụng điện thoại xịn và cả việc đã từng đi nhiều nước chơi, kể cả Úc nhờ vào sự đóng góp của các tín đồ đấy.
Nghỉ về các thầy, tôi chợt đâm ra buồn cười – không phải trêu trọc hay châm biếm mà là cười sự thật thà của thầy!
Vậy đấy, giờ thì các bạn đã hiểu được chữ nhưng kia và là một lát cắt nhìn vào đời sống rộng lớn của Phật giáo ở Campuchia.
Trong suốt những cuộc hành trình trên đất nước này tôi đã từng nhiều lần cảm nhận như thể mình đang lạt vào một thế giới khác xa trần tục khi chứng kiến những hình ảnh thiêng liêng về đạo Phật giữa chốn đời thường.
Đó là hình ảnh một người đàn ông trung niên trong bộ quần áo sờn rách, kiếm sống bằng nghề đạp xích lô ỏ thủ đô Phnom Penh, kính cẩn thành tâm quỳ tặng lễ vật cho một vị sư trẻ. Giữa thủ đô ồn ào náo nhiệt, khi bắt gặp hình ảnh ấy lòng tôi như lặng đi.
Hay như tôi không hiểu vì sao, mỗi khi đến với Siêm Riệp dù dạo bước đâu đâu thì khi chiều đến đôi chân lại đưa tôi tìm về với ngôi chùa may mắn, nơi tôi được nghe các vị sư đọc một bài kinh bằng tiếng Phạn. Khi ấy cảm nhận như thể thời gian đang ngừng trôi, lòng thật bình lặng, không còn những muộn phiền lo toan của cuộc sống đời thường…
Rõ ràng với CPC đạo Phật là lẽ sống. Và sư sải là một tầng lớp đông đảo trong xã hội được nhiều người kính trọng, là biểu tượng của một ngày mai tươi sáng không còn những khổ hạnh của kiếp người.
Từ đó dễ dàng để hiểu rằng nhà cửa của người dân có thể sơ xài nhưng nhà chùa thì lại rất kiên cố và đẹp. Tinh hoa nghệ thuật kiến trúc Phật giáo tập trung cao độ trong việc xây dựng chùa chiền, tiền của công sức, trí tuệ, niềm tin tài năng của cộng đồng được quy động vào đây để tạo dựng chỗ dưa tinh thần cho xã hội. Phần lớn chùa chiền ở CPC được xây dựng nhờ vào sự đóng góp của người dân. Chùa chiền được xây dựng ở khắp nơi, bên này sông bên kia sông, giữa phố phường hay trên đỉnh núi. Mỗi kẻ lữ hành dù đang ở chốn nào khi chiều về mà vẫn chưa có chỗ dừng chân đều có thể nghĩ về một ngôi chùa với một tình cảm ấm áp, gần gũi.
Việt Nam cũng là một đất nước Phật giáo, nhưng sẽ là một thú vị để biết rằng ở CPC có tập tục đi tu đại trà có thời hạn, đặc biệt là đối với các trẻ em trai. Đó là cơ hội để báo hiếu cha mẹ, nâng cao nhân cách, rèn luyện đạo đức và để được xã hội kính trọng khi vào đời. Nó tồn tại từ rất xa xưa như một quy ước về đạo đức hơn là một hoạt động tôn giáo.
Một lần có duyên tôi gặp được một vị sư Việt Nam đã từng tu học tại Ấn Độ và hiện tại là người phụ trách đưa các sư Việt sang đất nước chùa vàng Myanmar tu học. Trên chuyến xe từ Phnom Penh đi Siêm Riệp, tôi thật sự vô cùng hứng thú khi được nói chuyện với thầy – một con người mà từ khuôn mặt như toát ra một thứ ánh sáng đẹp lạ, thanh bình. Trong cuộc nói chuyện đó tôi có biết được thông tin từ thầy rằng Campuchia đã từng là một trong những trung tâm Phật giáo lớn của vùng Đông Nam Á và có rất nhiều cao tăng nhưng chế độ Pol Pot với “cải cách” tàn bạo của chính nó đã tàn phá đi rất nhiều chùa chiền và trong số hơn cả triệu người nằm xuống có không ít các cao tăng. Phật giáo Campuchia rõ ràng đã gánh chịu những tổn thất nặng nề và “tụt lùi” ít nhiều (Nhận xét riêng)
Giờ đây theo một tài liệu, Campuchia có khoảng 60,000 sư nhưng…
Tôi xin kể ra đây những câu chuyện vui để bạn hiểu được cảm nhận sau ba chấm ấy.
Một lần tôi có dịp ghé thăm ngôi chùa Wat Leu trên ngọn đồi Sihanoukvile. Cái nắng hầm hập của tháng 7 đủ làm cho chiếc áo thun đẫm ướt nhưng khi vừa lên tới đỉnh núi thì cảm giá thật thoải mái, những làn gió mát thổi vào và thoang thoảng hương thơm của đóa hoa Sala. Đón chúng tôi là những đứa trẻ với làn da đen nhẽm và một bầy khỉ hoang.
Ngôi chùa óng ánh trong nắng vàng nhưng khi bọn trẻ đưa tôi vào thăm chính điện thì mới nhận ra rằng nó đã xuống cấp trầm trọng, các bức họa mô tả về cuộc đời đức Phật như bệu rã ra. Nơi đây có lẽ ít tín đồ đến cúng bái và góp tiền tu sửa.
Đôi khi du khách tìm đến đây không hẳn bởi vì ngôi chùa mà vì đích ngắm là đỉnh đồi Sihanoukville.
Kể dài dòng để bạn có thể mường tượng về không gian xung quanh và giờ đây tôi xin đi vào vấn đề chính.
Hôm ấy tôi đã gặp được một tăng sinh trẻ với nụ cười ngây thơ và cách trả lời các câu hỏi của thầy cũng hết sức hồn nhiên. Sau một hồi tán chuyện, tôi mạo muội hỏi lý do vì sao thầy đi tu. Và câu trả lời là đây: “một trong những lý do là ngôi chùa là chỗ dựa vật chất – hay nói trắng ra là ở chùa thầy có thể gặp được các tín đồ gửi cho thầy ít tiền để tiếp tục ăn học” và mong muốn của thầy là “ trở thành một quản lý Resort” bởi thầy đang học chuyên ngành quản lý khách sạn!
Rồi một lần khác tôi gặp một thầy người Khmer quê Trà Vinh đang tu tại tỉnh Battambang. Trên chuyến xe Capitol từ Phnom penh về Sài Gòn, thầy là người đưa các du khách Battambang đi Trà Vinh tham quan cúng chùa, một ít thì tới Sài Gòn khám chửa bệnh.
Ngồi cạnh thầy, tôi có dịp nghe được những câu chuyện thật lòng: hồi trẻ thầy đã từng yêu nhưng rồi người yêu lấy người khác vì thầy không giàu sang. Không trình độ và còn những cái không khó nói khác mà thầy đi tu. Đi tu không phải vì muốn đạt chánh quả mà vì đó là một chỗ dựa về vật chất và cả tinh thần. Này nhé thầy sử dụng điện thoại xịn và cả việc đã từng đi nhiều nước chơi, kể cả Úc nhờ vào sự đóng góp của các tín đồ đấy.
Nghỉ về các thầy, tôi chợt đâm ra buồn cười – không phải trêu trọc hay châm biếm mà là cười sự thật thà của thầy!
Vậy đấy, giờ thì các bạn đã hiểu được chữ nhưng kia và là một lát cắt nhìn vào đời sống rộng lớn của Phật giáo ở Campuchia.
Khi những gì bạn không còn dùng...
Sihanoukville, một đêm mưa tháng 7 và giấc ngủ thật sâu.
Từ khách sạn Beach Road tôi bước ra đường nhắm về hướng bãi biển Serendipity. Rõ là cơn mưa đêm đã có tác dụng thần kỳ, vạn vật như khoác một lớp áo mới và con đường trưa hôm qua như dài hun hút dưới cái nắng đổ lửa thì giờ đây lại như một thiếu nữ yêu kiều.
Tôi hít một hơi mạnh. Hương cỏ và sự trong lành của những làn gió biển.Thật sảng khoái.
Sihanoukville đúng là một thành phố biển của hoàng hôn và màn đêm. Tôi nghĩ thế, ít nhất là lúc này khi mà những du khách phương Tây vẫn còn chìm trong giấc mộng và đường xá thật sự thưa vắng. Yên tỉnh thật. Con đường lên dốc thoai thoải mà bước chân nhẹ tênh. Có cảm giác gì đó như một Đà Lạt giữa lòng biển khơi.
Đang nghĩ ngợi vu vơ, bất chợp thật thú vị tôi gặp được hai đứa nhóc tì, một đứa khoảng hơn 6 tuổi còn đứa kia chỉ chừng mới bước sang 4. Cả hai đứa mắt tròn xoe, làn da nâu xẫm, đi chân trần và đứa nhỏ thậm chí chỉ có một cái áo nhào cũ trên người. Chúng dắt hai con bò trắng đi trên phố - chắc là đi tìm cỏ non. Đứa lớn cầm dây mà dẫn bò còn đứa nhỏ thì để con bò “dẫn “ sau!!!
Thật hay! Giữa thành phố toàn những khách sạn nhà nghỉ cho Tây lại bắt gặp hình ảnh này.
Đưa máy ảnh lên chụp mà bọn chúng cứ tròn mắt ngạc nhiên. Hồn nhiên là thế. Rồi một lúc sau hai con bò như bất chợt chọn được miền cỏ non mà vùng dây chạy đi. Cả hai đứa nhóc để mặc cho hai con bò chạy và chỉ đứng nhìn một cách ngon ơ, chẳng lo lắng gì. À giờ thì tôi đã hiểu ra đây là một trong những lý do mà thỉnh thoảng tôi lại bắt gặp những con bò đi hoang!
Bạn có cảm thấy rằng tôi đang đi lòng vòng và lạc đề với cái tít trên?
Trên miền đất Campuchia không biết đã bao lần tôi bắt gặp hình ảnh của những đứa bé ngây thơ nhưng cái nghèo đã cướp đi ở chúng những ngày tháng chỉ để ăn ngủ nghịch đùa. Không ít đứa đã phải vào đời quá sớm và nếu nhìn trên tổng thể thường thân hình của chúng còm cỏi và già hơn quá nhiều so với tuổi đời non nớt.
Khi còn ở tuổi học trò,bạn có bao giờ phải mang tiền hàng ngày đi đóng học phí cho thầy? Nghe thật lạ! Nhưng đó là những gì đang diễn ra ở Campuchia. Khi người nghèo còn phải lo miếng ăn hàng ngày thì chắc chắn sẽ có không ít trẻ em không bao giờ mơ tới những ngày tháng cắp sách tới trường. Đây có lẽ cũng là lý do tỷ lệ biết chữ của người Campuchia vẫn còn thấp.
Giàu và nghèo thật sự là hai thái cực nghịch chiều chạy song song ở Campuchia. Trong khi Phnom Penh được ví von là thành phố Lexus nhằm nói tới một bộ phận tầng lớp giàu xụ chuyên sử dụng loại xe này chạy khắp đường phố thì cũng ở đó còn quá nhiều những mảnh đời đáng thương.
Rồi rời xa Phnom Penh trên những chuyến xe đò về các tỉnh , trông gương mặt gầy còm của đại đa số hành khách mà nao núng lòng dạ người khách phương xa.
Du lịch là một trong những trụ cột chính của nền kinh tế Campuchia nhưng có đi nhiều tôi mới nhận ra rằng đằng sau những quán xá, khách sạn sang trọng là những người chủ phương Tây. Tự hỏi liệu bao nhiêu người dân được thụ hưởng từ chính Angkor, Sihanoukville…? Chỉ nhớ đằng sau của dãy khách sạn sang trọng ở Siêm Riệp là những căn nhà lá xụp xệ chạy theo dòng kênh đã lên màu. Hay đứng bên cạnh những biệt thự đang mọc lên ở Sihanoukville là những con người ngụ cư trong những túp lều rách nát….
Bạn có nhiều đồ dùng như quần áo giày dép đã lỗi thời? Chúng sẽ là những món quà thật sự ý nghĩa với những thân phận nghèo trên mảnh đất này!
Còn nhớ một lần tôi gửi một bao đồ củ cho một ông bố của ba đứa con nhỏ kiếm sống bắng nghề chạy tuk tuk, ông đã phấn khởi và vui mừng biết bao. Thế đấy, người đàn ông suốt ngày đi trong nắng trong mưa với chiếc áo sơmi bạc màu sờn rách thì bao đồ còn nguyên vẹn mà tôi gửi là cả một gia tài...
...............................
Người phụ nữ gầy còm với chiếc áo bà ba đã rách vá nhiều chỗ ra sức khua chèo đưa con thuyền tiến về phía trước. Mưa càng lúc càng nặng hạt và dòng Châu Giang chảy xiết lên màu đỏ ngầu.
“ Chỉ kiếm được có vài ngàn đồng thôi chú ơi!” – tôi cố nghe người phụ nự chèo thuyền đáp lại câu hỏi của mình trong tiếng gió vù vù giữa bốn bề sông nước.
Cơn mưa đã đến bất ngờ quá và tôi ướt như chuột lột vì chẳng có chuẩn bị gì. Cái lạnh thấm vào người theo từng cơn gió. Người phụ nữ tiếp tục chèo chống con thuyền và mưa tạt xiêng qua chiếc nón lá mỏng manh .
Hơn 30 phút – tôi ước chừng thế - từ bến đò tới làng Chăm.
Thật khó tưởng tượng rằng tôi đã đi một tiếng đồng hồ cho hai chiều sông nước mà người phụ nữ chèo thuyền kia chỉ được trả có vài ngàn đồng. Nhưng đó là sự thật và rằng ở cái bến đò Châu giang này biết bao thân phận nghèo làm nghề đưa đò hàng ngày phải đợi tới lược đưa khách du lịch của mình thì mới được xuất thuyền. Ngày nào ít khách như hôm nay thì chèo thuyền ra rồi lại phải chèo về không.
Lon gạo phải đong từng bửa và đau ốm thì cứ mặc mà nằm chèo queo như những con tàu nằm nép bên những khóm lục bình trôi nổi. Con cái nhút nha nhút nhít. Đứa thì học tới lớp 5 đã theo mẹ bắt đầu kiếm sống bằng cái nghề chèo thuyền “mẹ truyền con nối”. Có đứa chả biết cái chữ mặt nó ra sao.
Cuộc sống chẳng biết ngày mai ra sao. Nhưng đây vẫn là Việt Nam.
………………………………….
Bạn có biết rằng người giàu nhất ở Campuchia là một người Việt Nam?
Bạn có biết rằng cộng đồng Việt kiều đông thứ hai trên thế giới này chính là cộng đồng Việt kiều ở campuchia?
Và hẳn nếu bạn đã từng đến Campuchia chắc bạn đã từng viếng thăm Angkor.
Người đã bỏ tiền ra đấu thầu và giờ đây quản lý quần thể Angkor chính là ông Sokha – một người Việt Nam và cũng là người giàu nhất Campuchia. Ông cũng là chủ của hai khách sạn 5 sao: Một ở Siêm riệp và một ở Sihanoukville.
Nhưng… Việt kiều nghèo nhất thế giớ cũng có lẽ là Việt kiều Campuchia!
Và lần đầu tiên tôi chợt hiểu ra cái gì là thân phận giữa hai làn ranh chính là tại đây – Campuchia. Nói chính xác là tại Biển hồ Tonle Sap…
Chiếc tàu máy rẽ nước tiến vào con rạch hai bên lau sậy um tùm hướng về biển hồ rộng lớn. Đội khi có những làn gió nhè nhẹ thổi qua nên không át được cái nắng trưa nóng rát cả người. Thằng bé lơ thuyền chỉ độ 7 tuổi với làn da nâu sẫm vẫn ngồi ở mạn thuyền nảy giờ. Bên trong, nhiều du khách từ phương xa tới, ngồi dịch vể bên khuất nắng làm cho chiếc thuyền đi trong nghiêng nghiêng.
Cảnh vật dần mở ra sinh động hơn: những chiếc tàu nhà rách nát nằm ngủ nép hai bên; những đứa bé đen nhẽm thả theo dòng nước trên những chiếc thau nhôm miệng kêu la í ới bằng tiếng Việt; vài người đang sàng cá và mấy cô đang làm thịt gà vịt…
“Khiếp” một du khách buộc miệng – nước đen ngòm mà lại dùng để rửa thịt rau…
Hóa ra con rạch mà thuyền đang lướt qua chính là xóm ngụ cư của rất nhiều bà con Việt Nam.
Đột ngột tôi giật bắn người lên khi một chiếc tàu máy nhỏ chạy như đâm xầm vào chiếc thuyền chở chúng tôi. Một đứa bé chỉ với gỏn gọn một chiếc quần cụt lũn chơi trò chơi tướng cướp?. Không, nó nhảy phóc từ tàu máy nhỏ lên thuyền chúng tôi với một rổ đựng mấy lon nước ngọt và vài nải chuối là để bán cho du khách. Ah, Thằng nhóc nói tiếng Việt! Mấy người trên tàu ồ lên. Nhưng cái thứ tiếng Việt của nó thật lởm ba lởm bởm.
Bà con mua được ba lon nước ngọt – tôi nhớ thế. Thằng nhóc đi về phía sau thuyền. Tôi quan sát theo và thật không thể ngờ nó đang đóng tiền “lên thuyền” cho cái thằng lơ thuyền cỏn cỏn mới 7 tuổi kia!
Qủa là có luật nhưng cái luật này sau lại làm người ta cười mà xót đau cả người.
Thuyền tiếp tục theo dòng và cái nghèo hiện ra ngày càng rõ rệt. Đến bên vòng ngoài biển hồ, nhìn tứ phía nước mênh mang. Lúc này những chiếc đò nhỏ từ đâu vây bủa tới. Toàn người Việt mà lại là phụ nữ và trẻ con mặt mày đen đúa trông rõ khắc khổ. Họ nheo nheo xin bà con cho chút tiền ăn cơm. Có đứa leo thẳng từ đò lên thuyền chúng tôi và quanh người còn ôm cả con chăn to tướng.
Rồi những chiếc đò dần xa nhưng oái thay trên thuyền chúng tôi vẫn còn một con bé. Nó “tranh thủ” xin tiền nên mẹ nó chèo đò đi rồi mà nó vẩn còn ở đây. Đang tự hỏi làm sao nó về nhà thì nó nhảy tủm xuống dòng nước mà lội về!
Đúng là chúng tôi lại một phen hú vía. Có người ngạc nhiên vui, có người thì lòng quặn thắt. Làm sao lại để diễn ra tình trạng này mà như người lái thuyền là hết sức bình thường.
Xong cảnh đau lòng nhất là khi thuyền ghé một nhà nổi bên dưới nuôi cá sấu và cá basa. Bà con Việt Nam ở biển hồ lúc này bu lại như kiến. Nhìn tứ phía cũng toàn phụ nữ và con nít. Trong đó có mấy chiếc đò nhỏ gây ấn tượng mạnh. Chiếc thì chở phụ nữ mang thai, phía trước một đứa con khoảng bốn tuổi, phía sau một đứa chắc chỉ mới lên hai; chiếc thì một ông lão mù và một đứa bé còm nhom; chiếc thì bà lão yếu ớt bị “tạt” sang một bên vì tranh không nổi với mấy cô mạnh khỏe…
Nghèo, nghèo, nghèo…
Làng nổi của người Việt ở biển hồ là thế đấy. Đời ba mẹ với chiếc tàu che nắng che mưa, đời con cháu nheo nhút học hành không tới nơi tới chốn. Ngay cả cái mảnh chứng minh thư nhiều người cũng chưa chắc có thì nói gì tới cái gọi là quyền công dân. Mà quan tâm gì đến quyền công dân khi cái ăn vẫn là cái trực chờ…
Chúng tôi lên một ngôi trường nổi giánh cho người Việt. Trường chỉ dạy tới khoảng lớp 5. Khi bọn trẻ ca lên bài ca Bốn phương trời, vài người trong nhóm đi thuyền chúng tôi chợt rơm rớm nước mắt!
Campuchia cách xa Việt Nam là mấy mà con đường về xứ sở thật sự mịt mù.
500 Riel một gói cơm
Terrace of the elephants...
Preah Khan temple
Kampong Thom - Isanapura và Sambor Prei Kuk
Chuyến xe sớm Siêm Riệp - Phnom Penh dừng lại giữa chặng đường. Anh chàng tài xế người Khmer lặp lại câu hỏi đúng hai lần trước khi quay bánh xe đi. Kampong Thom là đây, nôi tôi đã có vài chục lần qua qua lại lại. Anh chàng tài xế kia chắc là không hiểu vì sao vị du khách là tôi lại dừng ở nơi hiếm du khách nào ghé thăm này.
Dòng Stung Sen với màu nước đỏ ngầu phù sa nhưng dường như chẳng lấy gì buồn trôi. Chiếc cầu cũ hàng ngày đưa bao du khách về Siêm Riệp rồi lại thở dài bên công viên vắng lặng trong nắng sớm. Chợ trung tâm Kampong Thom cũng chẳng đông đúc gì... Có chăng là những quán ăn gần khách sạn Mittapheap còn đông đông những người dân địa phương dùng điểm tâm sáng. Một thoáng nhìn đã hết vùng trung tâm.
Người ta vội đi tìm hình bóng Angkor mà quên hoặc hững hờ với Isanapura, kinh đô của đế chế Chân Lạp ngày nào, ở cách Kampong Thom chỉ khoảng 30km. Thời vàng son dưới sự trị vì của đức vua Ishanavarman I, Isanpura từng là trung tâm quyền lực, tín ngưỡng cho cả một vùng lãnh thổ rộng lớn bao gồm phần lớn diện tích Campuchia, Nam Lào và Tây Thái Lan ngày nay...
Tôi không có nhiều thời gian ở Kampong Thom vì đang trên đường công tác. Xe vừa dừng là tôi chạy vội đến Mittapheap để quăng hành lý vào phòng với giá 5USD/đêm và leo lên xe honda có giá 7USD cho hai chiều đi về Isanpura. Điểm đến chính của kinh thành ngày nào là quần thể đền tháp bằng gạch Sambor Prei Kuk.
Chuyện của những viên gạch
Phnom Penh lập đông
Thế là gần một năm rưỡi đã qua đi. Những cơn gió lạnh rét của một tối Siêm Riệp tháng mười một ngày nào dường như vẫn còn đang hiện hữu nơi đây. Gió thổi bốc qua chiếc xe tuk tuk từ khu Trung Du về khách sạn làm cả bọn run cằm cặp. Gió khiến đêm Siêm Riệp mềm nhũng ra nhưng lại giòn tan trong tiếng cười của những người bạn mới quen. Tôi nhớ!
Những người bạn Khmer cũ trên cùng chuyến xe ngày ấy có người còn cùng tôi đi trên một cung đường, nhưng nhiều người đã đi trên những con đường riêng. Tôi quay quắt! Ai đó đang vất vã trên đường mưu sinh. Và tấm áo không đủ che cái lạnh ngày nào… Bây giờ Phnom Penh lập đông – một mùa đông đến đi vội vàng của miền nhiệt đới.
Tôi đi giữa con đường thênh thang lộng gió của vùng trung tâm Phnom Penh khi kim đồng hồ đang nhích dần sang 7 giờ sáng.
Tôi đã ở đây, lê mòn đôi dép Lào qua bao con phố nhỏ không nhớ đã bao ngày tháng nhưng hôm nay tôi chợt bắt gặp một Phnom Penh thật lạ. Nắng vàng rải đều trên những hàng cây cao vút chạy dọc theo những căn nhà kiến trúc thuộc địa Pháp đã lên màu thời gian. Phnom Penh chậm bước trong hình dáng của một ông lão thả đều đều những vòng đạp xích lô và một vầng trăng khuyết trắng ngần treo lơ lửng không chịu “tan” giữa bầu trời xanh lồng lộng.
Nhịp bước thời gian gần như đang chậm lại càng làm nổi bật hình ảnh màu cờ treo khắp đường phố trung tâm. Dòng sông sóng sánh và đều đều tiếng sóng vỗ đôi bờ. Tôi đã đi quá nhanh giữa Phnom Penh để hôm nay chợt thấy yêu cảm giác này đến lạ. Con thuyền cứ tành tạch mưu sinh giữa dòng, chuyến phà nối đôi bờ tuần tự qua lại gợi nỗi nhớ về những ngày đầu xuân đi thuyền viếng chùa Ông (quận 8) trong tiết trời mát dịu... ngày xưa.
Những bông hoa tím biếc, những bước chân nhẹ nhàng, một khung ảnh trắng đen gợi cảm về một Phnom Penh những năm đầu thế kỷ 20 bên dòng Tonle Sap gần Wat Phnom… Tất cả đã được ghi lại trong tôi.
Thật hay hôm ấy tôi đã đi mà không mang theo máy ảnh!
Từ khách sạn Beach Road tôi bước ra đường nhắm về hướng bãi biển Serendipity. Rõ là cơn mưa đêm đã có tác dụng thần kỳ, vạn vật như khoác một lớp áo mới và con đường trưa hôm qua như dài hun hút dưới cái nắng đổ lửa thì giờ đây lại như một thiếu nữ yêu kiều.
Tôi hít một hơi mạnh. Hương cỏ và sự trong lành của những làn gió biển.Thật sảng khoái.
Sihanoukville đúng là một thành phố biển của hoàng hôn và màn đêm. Tôi nghĩ thế, ít nhất là lúc này khi mà những du khách phương Tây vẫn còn chìm trong giấc mộng và đường xá thật sự thưa vắng. Yên tỉnh thật. Con đường lên dốc thoai thoải mà bước chân nhẹ tênh. Có cảm giác gì đó như một Đà Lạt giữa lòng biển khơi.
Đang nghĩ ngợi vu vơ, bất chợp thật thú vị tôi gặp được hai đứa nhóc tì, một đứa khoảng hơn 6 tuổi còn đứa kia chỉ chừng mới bước sang 4. Cả hai đứa mắt tròn xoe, làn da nâu xẫm, đi chân trần và đứa nhỏ thậm chí chỉ có một cái áo nhào cũ trên người. Chúng dắt hai con bò trắng đi trên phố - chắc là đi tìm cỏ non. Đứa lớn cầm dây mà dẫn bò còn đứa nhỏ thì để con bò “dẫn “ sau!!!
Thật hay! Giữa thành phố toàn những khách sạn nhà nghỉ cho Tây lại bắt gặp hình ảnh này.
Đưa máy ảnh lên chụp mà bọn chúng cứ tròn mắt ngạc nhiên. Hồn nhiên là thế. Rồi một lúc sau hai con bò như bất chợt chọn được miền cỏ non mà vùng dây chạy đi. Cả hai đứa nhóc để mặc cho hai con bò chạy và chỉ đứng nhìn một cách ngon ơ, chẳng lo lắng gì. À giờ thì tôi đã hiểu ra đây là một trong những lý do mà thỉnh thoảng tôi lại bắt gặp những con bò đi hoang!
Bạn có cảm thấy rằng tôi đang đi lòng vòng và lạc đề với cái tít trên?
Trên miền đất Campuchia không biết đã bao lần tôi bắt gặp hình ảnh của những đứa bé ngây thơ nhưng cái nghèo đã cướp đi ở chúng những ngày tháng chỉ để ăn ngủ nghịch đùa. Không ít đứa đã phải vào đời quá sớm và nếu nhìn trên tổng thể thường thân hình của chúng còm cỏi và già hơn quá nhiều so với tuổi đời non nớt.
Khi còn ở tuổi học trò,bạn có bao giờ phải mang tiền hàng ngày đi đóng học phí cho thầy? Nghe thật lạ! Nhưng đó là những gì đang diễn ra ở Campuchia. Khi người nghèo còn phải lo miếng ăn hàng ngày thì chắc chắn sẽ có không ít trẻ em không bao giờ mơ tới những ngày tháng cắp sách tới trường. Đây có lẽ cũng là lý do tỷ lệ biết chữ của người Campuchia vẫn còn thấp.
Giàu và nghèo thật sự là hai thái cực nghịch chiều chạy song song ở Campuchia. Trong khi Phnom Penh được ví von là thành phố Lexus nhằm nói tới một bộ phận tầng lớp giàu xụ chuyên sử dụng loại xe này chạy khắp đường phố thì cũng ở đó còn quá nhiều những mảnh đời đáng thương.
Rồi rời xa Phnom Penh trên những chuyến xe đò về các tỉnh , trông gương mặt gầy còm của đại đa số hành khách mà nao núng lòng dạ người khách phương xa.
Du lịch là một trong những trụ cột chính của nền kinh tế Campuchia nhưng có đi nhiều tôi mới nhận ra rằng đằng sau những quán xá, khách sạn sang trọng là những người chủ phương Tây. Tự hỏi liệu bao nhiêu người dân được thụ hưởng từ chính Angkor, Sihanoukville…? Chỉ nhớ đằng sau của dãy khách sạn sang trọng ở Siêm Riệp là những căn nhà lá xụp xệ chạy theo dòng kênh đã lên màu. Hay đứng bên cạnh những biệt thự đang mọc lên ở Sihanoukville là những con người ngụ cư trong những túp lều rách nát….
Bạn có nhiều đồ dùng như quần áo giày dép đã lỗi thời? Chúng sẽ là những món quà thật sự ý nghĩa với những thân phận nghèo trên mảnh đất này!
Còn nhớ một lần tôi gửi một bao đồ củ cho một ông bố của ba đứa con nhỏ kiếm sống bắng nghề chạy tuk tuk, ông đã phấn khởi và vui mừng biết bao. Thế đấy, người đàn ông suốt ngày đi trong nắng trong mưa với chiếc áo sơmi bạc màu sờn rách thì bao đồ còn nguyên vẹn mà tôi gửi là cả một gia tài...
Giữa hai làn ranh
Bạn có bao giờ đứng giữa hai con đường mà lại không biết mình sẽ đi đâu về đâu?...............................
Người phụ nữ gầy còm với chiếc áo bà ba đã rách vá nhiều chỗ ra sức khua chèo đưa con thuyền tiến về phía trước. Mưa càng lúc càng nặng hạt và dòng Châu Giang chảy xiết lên màu đỏ ngầu.
“ Chỉ kiếm được có vài ngàn đồng thôi chú ơi!” – tôi cố nghe người phụ nự chèo thuyền đáp lại câu hỏi của mình trong tiếng gió vù vù giữa bốn bề sông nước.
Cơn mưa đã đến bất ngờ quá và tôi ướt như chuột lột vì chẳng có chuẩn bị gì. Cái lạnh thấm vào người theo từng cơn gió. Người phụ nữ tiếp tục chèo chống con thuyền và mưa tạt xiêng qua chiếc nón lá mỏng manh .
Hơn 30 phút – tôi ước chừng thế - từ bến đò tới làng Chăm.
Thật khó tưởng tượng rằng tôi đã đi một tiếng đồng hồ cho hai chiều sông nước mà người phụ nữ chèo thuyền kia chỉ được trả có vài ngàn đồng. Nhưng đó là sự thật và rằng ở cái bến đò Châu giang này biết bao thân phận nghèo làm nghề đưa đò hàng ngày phải đợi tới lược đưa khách du lịch của mình thì mới được xuất thuyền. Ngày nào ít khách như hôm nay thì chèo thuyền ra rồi lại phải chèo về không.
Lon gạo phải đong từng bửa và đau ốm thì cứ mặc mà nằm chèo queo như những con tàu nằm nép bên những khóm lục bình trôi nổi. Con cái nhút nha nhút nhít. Đứa thì học tới lớp 5 đã theo mẹ bắt đầu kiếm sống bằng cái nghề chèo thuyền “mẹ truyền con nối”. Có đứa chả biết cái chữ mặt nó ra sao.
Cuộc sống chẳng biết ngày mai ra sao. Nhưng đây vẫn là Việt Nam.
………………………………….
Bạn có biết rằng người giàu nhất ở Campuchia là một người Việt Nam?
Bạn có biết rằng cộng đồng Việt kiều đông thứ hai trên thế giới này chính là cộng đồng Việt kiều ở campuchia?
Và hẳn nếu bạn đã từng đến Campuchia chắc bạn đã từng viếng thăm Angkor.
Người đã bỏ tiền ra đấu thầu và giờ đây quản lý quần thể Angkor chính là ông Sokha – một người Việt Nam và cũng là người giàu nhất Campuchia. Ông cũng là chủ của hai khách sạn 5 sao: Một ở Siêm riệp và một ở Sihanoukville.
Nhưng… Việt kiều nghèo nhất thế giớ cũng có lẽ là Việt kiều Campuchia!
Và lần đầu tiên tôi chợt hiểu ra cái gì là thân phận giữa hai làn ranh chính là tại đây – Campuchia. Nói chính xác là tại Biển hồ Tonle Sap…
Chiếc tàu máy rẽ nước tiến vào con rạch hai bên lau sậy um tùm hướng về biển hồ rộng lớn. Đội khi có những làn gió nhè nhẹ thổi qua nên không át được cái nắng trưa nóng rát cả người. Thằng bé lơ thuyền chỉ độ 7 tuổi với làn da nâu sẫm vẫn ngồi ở mạn thuyền nảy giờ. Bên trong, nhiều du khách từ phương xa tới, ngồi dịch vể bên khuất nắng làm cho chiếc thuyền đi trong nghiêng nghiêng.
Cảnh vật dần mở ra sinh động hơn: những chiếc tàu nhà rách nát nằm ngủ nép hai bên; những đứa bé đen nhẽm thả theo dòng nước trên những chiếc thau nhôm miệng kêu la í ới bằng tiếng Việt; vài người đang sàng cá và mấy cô đang làm thịt gà vịt…
“Khiếp” một du khách buộc miệng – nước đen ngòm mà lại dùng để rửa thịt rau…
Hóa ra con rạch mà thuyền đang lướt qua chính là xóm ngụ cư của rất nhiều bà con Việt Nam.
Đột ngột tôi giật bắn người lên khi một chiếc tàu máy nhỏ chạy như đâm xầm vào chiếc thuyền chở chúng tôi. Một đứa bé chỉ với gỏn gọn một chiếc quần cụt lũn chơi trò chơi tướng cướp?. Không, nó nhảy phóc từ tàu máy nhỏ lên thuyền chúng tôi với một rổ đựng mấy lon nước ngọt và vài nải chuối là để bán cho du khách. Ah, Thằng nhóc nói tiếng Việt! Mấy người trên tàu ồ lên. Nhưng cái thứ tiếng Việt của nó thật lởm ba lởm bởm.
Bà con mua được ba lon nước ngọt – tôi nhớ thế. Thằng nhóc đi về phía sau thuyền. Tôi quan sát theo và thật không thể ngờ nó đang đóng tiền “lên thuyền” cho cái thằng lơ thuyền cỏn cỏn mới 7 tuổi kia!
Qủa là có luật nhưng cái luật này sau lại làm người ta cười mà xót đau cả người.
Thuyền tiếp tục theo dòng và cái nghèo hiện ra ngày càng rõ rệt. Đến bên vòng ngoài biển hồ, nhìn tứ phía nước mênh mang. Lúc này những chiếc đò nhỏ từ đâu vây bủa tới. Toàn người Việt mà lại là phụ nữ và trẻ con mặt mày đen đúa trông rõ khắc khổ. Họ nheo nheo xin bà con cho chút tiền ăn cơm. Có đứa leo thẳng từ đò lên thuyền chúng tôi và quanh người còn ôm cả con chăn to tướng.
Rồi những chiếc đò dần xa nhưng oái thay trên thuyền chúng tôi vẫn còn một con bé. Nó “tranh thủ” xin tiền nên mẹ nó chèo đò đi rồi mà nó vẩn còn ở đây. Đang tự hỏi làm sao nó về nhà thì nó nhảy tủm xuống dòng nước mà lội về!
Đúng là chúng tôi lại một phen hú vía. Có người ngạc nhiên vui, có người thì lòng quặn thắt. Làm sao lại để diễn ra tình trạng này mà như người lái thuyền là hết sức bình thường.
Xong cảnh đau lòng nhất là khi thuyền ghé một nhà nổi bên dưới nuôi cá sấu và cá basa. Bà con Việt Nam ở biển hồ lúc này bu lại như kiến. Nhìn tứ phía cũng toàn phụ nữ và con nít. Trong đó có mấy chiếc đò nhỏ gây ấn tượng mạnh. Chiếc thì chở phụ nữ mang thai, phía trước một đứa con khoảng bốn tuổi, phía sau một đứa chắc chỉ mới lên hai; chiếc thì một ông lão mù và một đứa bé còm nhom; chiếc thì bà lão yếu ớt bị “tạt” sang một bên vì tranh không nổi với mấy cô mạnh khỏe…
Nghèo, nghèo, nghèo…
Làng nổi của người Việt ở biển hồ là thế đấy. Đời ba mẹ với chiếc tàu che nắng che mưa, đời con cháu nheo nhút học hành không tới nơi tới chốn. Ngay cả cái mảnh chứng minh thư nhiều người cũng chưa chắc có thì nói gì tới cái gọi là quyền công dân. Mà quan tâm gì đến quyền công dân khi cái ăn vẫn là cái trực chờ…
Chúng tôi lên một ngôi trường nổi giánh cho người Việt. Trường chỉ dạy tới khoảng lớp 5. Khi bọn trẻ ca lên bài ca Bốn phương trời, vài người trong nhóm đi thuyền chúng tôi chợt rơm rớm nước mắt!
Campuchia cách xa Việt Nam là mấy mà con đường về xứ sở thật sự mịt mù.
500 Riel một gói cơm
Ảnh chụp gần bến xe Capitol và trước chợ Orussey (?. Không nhớ chính xác tên)
Đôi khi từ một hình ảnh ta lại nhớ về một thời kỳ đã qua dẫu chẳng liên quan gì đến câu chuyện trong bức hình.
Cái tuổi mà trong đầu chỉ có ăn ngủ và chơi nên những gì ghi nhận ở đây chỉ là để nói về một dòng cảm xúc...
Và nó là đây:
1990. Một đêm mưa…
Tôi bất chợt bị đánh thức giữa đêm. Chưa kịp mở miệng để hỏi điều gì đang xảy ra thì nước mưa đã tràn đến làm ướt một góc của chiếc mền mỏng màu đỏ.
Tôi ngoảnh đầu. À hóa ra anh trai của tôi cũng đã bị đánh thức. Chỉ có cô em còn quá bé bỏng là được ưu ái nằm trên chiếc ghế bố độc nhất của nhà.
Chúng tôi 5 người sống cùng nhau và ngủ chung chỉ một phòng gỏn gọn hơn 15m2. Năm người nằm song song trên cái nền đất mát rượi. Ngày này qua tháng nọ.
Phòng không có nỗi chiếc giường. Một góc to của phòng hoàn toàn trống hoắc mà để gió lùa vào. Uhm nhưng sướng biết mấy, tôi cứ thích được ngủ mát trên nền đất và để gió ru mình.
Mưa lúc này như trút nước. Mưa không hiểu nổi buồn của người nghèo như đứa bé vô tư là tôi chỉ biết tìm chỗ mà đứng ngủ gật. Trong cái màn đêm chập choạng vì điện cúp mà phải sử dụng đèn dầu, ba mẹ tôi đang cuống cuồng mà thu dọn moị thứ sang những góc khô ráo tránh ướt.
Gió càng lúc càng mạnh và chiếc màn nhựa che cái góc to trống hoắc kia của căn phòng bị giật lên liên hồi. Cái âm thanh ấy làm tôi có phần hoảng sợ.
Những giọt mưa cứ thế xuyên qua những cái lỗ của mái nhà mà chảy xuống thành dòng.
Rồi một đêm mưa qua đi nhẹ nhàng như sự vô tư của một đứa bé là tôi. Tôi đã không biết sự nhọc nhằn và lo lắng của ba mẹ…
Chắc rằng cũng có nhiều đứa bé Campuchia như tôi...
Lai rai kiểu Siêm Riệp
Hiển nhiên là chẳng phải ở khu phố Tây với mấy anh chàng mắt xanh mũi đỏ thường ngồi tại các quán Banana Leaf, Temple Club uống Anchor draft với giá từ 0,5USD/ly trở lên. Lai rai kiểu Siêm Riệp chỉ cần một tấm chiếu trải ra giữa trời, ở một nơi còn náo nhiệt hơn cả khu phố Tây…
Dân Siêm Riệp gọi nó bằng một cái tên nghe rất Việt Nam – khu Trung Du.
Hiển nhiên là chẳng phải ở khu phố Tây với mấy anh chàng mắt xanh mũi đỏ thường ngồi tại các quán Banana Leaf, Temple Club uống Anchor draft với giá từ 0,5USD/ly trở lên. Lai rai kiểu Siêm Riệp chỉ cần một tấm chiếu trải ra giữa trời, ở một nơi còn náo nhiệt hơn cả khu phố Tây…
Dân Siêm Riệp gọi nó bằng một cái tên nghe rất Việt Nam – khu Trung Du.
Phải nói rằng lần đầu tiên theo một anh bạn người Campuchia đến đây tôi đã kết Trung Du và biết rằng mỗi khi có dịp trở lại Siêm Riệp, tôi lại sẽ tìm tới nó. Đơn giản bởi vì Trung Du hội đủ các yếu tố cho một buổi lai rai dân dã và hơn nửa có phần giống như một picnic gia đình… nhậu!
Ở đó hàng quán thường là những chiếc xe đẩy đứng nép bên một cánh đồng tù mù, chuyên bán các đặc sản nướng từ cá Biển Hồ, gà quay Siêm Riệp và vô số các loại dế, ếch, nhền nhện chiên giòn.
Ở đó, không có bàn ghế và chén muỗng. Dân lai rai bia bọt cứ thế mà ngồi bẹt xuống một tấm chiếu dã chiến giữa bốn bề trống hoắc chỉ có gió với gió. Và thức nhắm được gói trong các lá sen mà dâng lên cho thực khách. Tay cứ thế mà bốc, ngay cả loại muối me chua chua, ngọt ngọt, cay cay cũng bốc nốt.
Ở đó hiếm khi nào bắt gặp một bóng dáng mắt xanh mũi đỏ mà phần đông là những người dân Siêm Riệp đi theo nhóm hoặc theo dạng… gia đình. Điều thú vị là không ít trong số đó đến bằng xe hơi và bởi vì đi theo dạng gia đình có cả con trẻ nên có cảm giác như thể đi picnic hóng mát.
Bạn có hứng thú với Trung Du ? Nhớ là đừng ăn tối mà hãy dành bụng để thưởng thức các loại cá nướng Biển Hồ rất tươi, ngọt và dai.Tôi chắc chắn là bạn sẽ có một buổi tối hoành tráng với giá cả khá bình dân.
Đi thế nào?
Từ phố Tây bạn đi về hướng quần thể Angkor. Tời “khách sạn 6 sao” (Jayavarman VII hospital nơi các thượng đế nhí được các phục vụ viên tắm rửa cho nên gọi vui là khách sạn 6 sao) là một ngả ba, bạn quẹo phải và đi thẳng là sẽ tới Trung Du.
Nếu đi bằng tuk tuk, bạn nên đặt xe cho cả hai chiều với giá khoảng 6USD trở lên. Lý do: rất ít thấy bóng dáng tuk tuk ở Trung Du. Bạn sẽ mất khoảng 15 phút một chiều để tới đây bằng tuk tuk.
Ở đó hàng quán thường là những chiếc xe đẩy đứng nép bên một cánh đồng tù mù, chuyên bán các đặc sản nướng từ cá Biển Hồ, gà quay Siêm Riệp và vô số các loại dế, ếch, nhền nhện chiên giòn.
Ở đó, không có bàn ghế và chén muỗng. Dân lai rai bia bọt cứ thế mà ngồi bẹt xuống một tấm chiếu dã chiến giữa bốn bề trống hoắc chỉ có gió với gió. Và thức nhắm được gói trong các lá sen mà dâng lên cho thực khách. Tay cứ thế mà bốc, ngay cả loại muối me chua chua, ngọt ngọt, cay cay cũng bốc nốt.
Ở đó hiếm khi nào bắt gặp một bóng dáng mắt xanh mũi đỏ mà phần đông là những người dân Siêm Riệp đi theo nhóm hoặc theo dạng… gia đình. Điều thú vị là không ít trong số đó đến bằng xe hơi và bởi vì đi theo dạng gia đình có cả con trẻ nên có cảm giác như thể đi picnic hóng mát.
Bạn có hứng thú với Trung Du ? Nhớ là đừng ăn tối mà hãy dành bụng để thưởng thức các loại cá nướng Biển Hồ rất tươi, ngọt và dai.Tôi chắc chắn là bạn sẽ có một buổi tối hoành tráng với giá cả khá bình dân.
Đi thế nào?
Từ phố Tây bạn đi về hướng quần thể Angkor. Tời “khách sạn 6 sao” (Jayavarman VII hospital nơi các thượng đế nhí được các phục vụ viên tắm rửa cho nên gọi vui là khách sạn 6 sao) là một ngả ba, bạn quẹo phải và đi thẳng là sẽ tới Trung Du.
Nếu đi bằng tuk tuk, bạn nên đặt xe cho cả hai chiều với giá khoảng 6USD trở lên. Lý do: rất ít thấy bóng dáng tuk tuk ở Trung Du. Bạn sẽ mất khoảng 15 phút một chiều để tới đây bằng tuk tuk.
Gà quay với xoài Campuchia giòn ngọt cũng là những lựa chọn tuyệt với cho bửa tối lai rai ở Trung Du.
Hình này chụp tại Phnom Penh mang tính minh họa.
Hình này chụp tại Phnom Penh mang tính minh họa.
Nước chấm mặn ngọt cay và tỏi thơm. Chẹp chẹp còn thiếu một ly sinh tố. Chợ Orussey
Đông Nam Á dưới bóng Angkor
Angkor Wat - tòa kiến trúc tôn giáp bằng đá lớn nhất thế giới
(Angkor Wat - The largest religious sandstone building of the world)
Pics: Vietnamguidebook
Apsara
Pics: Vietnamguidebook
Angkor Wat after rain in June, 2012
Pics: Vietnamguidebook
Angkor Thom
South gate of Angkor Thom
Pics: Vietnamguidebook
Dead gate of Angkor Thom
Pics: Vietnamguidebook
East gate (Victory gate)
Bayon temple
Pics: Vietnamguidebook
Terrace of the elephants...
Elephants
Garuda
Hanuman (Monkey)
Naga
Pics: Vietnamguidebook
Sihanoukville - Miền biển Tây
Khi quán xá lên đèn
Đêm trọn vẹn của biển
Mặt trời như cái chén nhỏ ẩn mình sau lá cờ Angkor Wat
Ít có thành phố biển nào mà bước chân đi qua lại mang đến cho
chúng tôi nhiều cảm nhận như miền biển Tây Sihanoukville . Ở đó dù trong
khoảng thời gian nào từ bình minh, trưa nắng hay hoàng hôn rồi đến tận
đêm buông, tất cả đều lôi cuốn hấp dẫn chúng tôi. Bài viết nhỏ này, đầu
tiên xin ghi lại cảm nhận của một đêm trên bãi Serendipity mà tôi vẫn
thường gọi là “Đêm trọn vẹn của biển”…
Mặt trời như cái chén đỏ rực, ẩn mình sau lá cờ Angkor Wat rồi khuất dần vào mặt biển mênh mông. Hướng đằng đông nắng khuya dát bạt lên những mái nhà tranh xụp xệ và dọc theo bãi biển Serendipity quán xá BBQ đã bắt đầu lên đèn.
Chúng tôi ngồi trên những chiếc ghế bành mây. Ánh sáng hắt ra từ những cây đèn cầy được cắm trong những chiếc bình nhựa chỉ đủ để nhìn rõ mặt nhau. Xa xa là những chiếc lò nướng BBQ than rực hồng và mùi thơm lừng của mực ướp bơ nướng phảng phất đưa sang.
Lâu lâu trên nền trời lại rực sáng những chùm pháo hoa. Gọi là chùm nhưng thực chất chúng chỉ nhỉnh hơn nhiều tia gộp lại. Nếu ở nước ta dùng thứ pháo hoa này mà đón mừng năm mới thì chắc chắn mọi người sẽ cảm thấy vô cùng tẻ nhạc nhưng ở đây, giữa biển trời bao la, lại không phải dịp lễ hội gì cả thì chúng thật sự tuyệt vời. Đến từ một đất nước mà đốt pháo giờ đây đã hoàn toàn bị cấm tôi còn thấy được niềm vui của việc được tự tay mình bắn pháo.
Không gian xung quanh thật sự yên ắng và thơ mộng. Chỉ đôi khi nghe thoáng qua tiếng trao đổi, cười nói của những du khách phương Tây ngồi ở bàn bên cạnh và tiếng thì thầm của sóng biển đêm.
Tôi đưa một ly bia tươi Anchor lên ực liền một ngụm, cảm giác thật sảng khoái, mát lạnh cả vùng cổ họng. Với giá chỉ 0,5USD một ly, Anchor quả là sự lựa chọn lý tưởng với một kẻ du lịch bụi như tôi.
Đột nhiên trong đầu nảy lên một suy nghĩ:” hóa ra ở đây toàn Tây với Tây, chỉ có mấy đứa lạt loài này là đến từ Việt Nam, một đất nước gần xịt với xứ Cao Miên nắng gió nhưng lại hiếm khi thấy du khách Việt nhà ta.”. Rồi bất chợt nhớ đến một bà lão ở vùng thôn thôn tỉnh Battambang với câu nói đại loại là:” mấy cháu là những du khách Việt Nam đầu tiên đặt chân đến nhà bác”. Lần đó chúng tôi đã “vinh dự” ghi tên mình vào quyển sổ những khách ghé thăm mà vốn chi chít toàn tên Tây tên U.
Quay lại biển đêm lúc này mấy cô bạn đi cùng đang tấm tắc khen món mực nướng ướp bơ để nguyên xi phần mực đen. Nguyên là chiều này tôi đã đánh xe ra ụ tàu mua về 2kg mực sống với giá chỉ 10USD. Các cô khen bởi vì đây là lần đầu tiên được thưởng thức loại mực như thế này. Nhớ lại lần đầu tiên ăn thử nếu không phải anh bạn người gốc Việt đã sinh sống ở thành phố biển này lâu năm tiến cử thì tôi chả gan nào mà nuốt gọn cái thứ mực đen ngồm ấy.
Trong cuộc sống có những lúc im lặng là những khoảng khắc vàng như chúng tôi sau khi chén no cái bụng thì chỉ ngồi nhìn nhau, ngắm trời biển vu vơ và cứ để mình trôi theo đêm nhè nhẹ và những dòng nhạc trữ tình mà cảm nhận niềm vui lan tỏa chốn này.
Không nhảy nhót tưng bừng, không bia bọt um xùm, Serendipity khác hoàn toàn so với nhiều bãi biển mà chúng tôi đã đi qua. Ở đây rõ ràng do bàn tay của những ông chủ phương Tây mà tôi đoán chắc đã yêu mến miền biển nắng gió này, đã tạo nên cho nó cả một dãy quán xá BBQ thợ mộng để những kẻ lãng du đến từ bốn phương có nơi gặp gỡ và trao nhau những cái nhìn thân ái và để tôi một lần đến đã biết rằng mình thuộc về chốn này…
(Đêm tháng 7 năm 2009.)
Tản mạn
Lạ, lạ thật…
Tôi lấp đôi chân trong cát mịn. Ngồi đó lặng ngắm hoàng hôn trên bãi Serendipity.
Mặt trời nhỏ dần. Cái sặc sỡ và chói lóa giờ chỉ là một màu đỏ dịu.
Hoàng hôn hôm nay lạ thế. Tôi vui dẫu rằng tôi cô độc một mình.
Xa xa. Thật đẹp! Chiếc thuyền như chở cả mặt trời, chở cả những suy nghĩ vu vơ của tôi về chốn nào…
Trăng tròn, trăng tròn thật!
Tôi đi giữa ngày tháng mà vô tình quá đỗi!
Tôi quên. Uhm quên phắc cho rồi mọi công việc. Tự do thật tuyệt vời.
Ánh sáng diều diệu. Và đôi mắt cộ bé tròn và long lanh quá.
Tối nay sẽ ăn BBQ cùng đám bạn nhưng mặc kệ đã hứa với cô bé mua giúp vài con mực nướng thì phải giữ lời hứa chứ. Chẳng phải cô bé đã giữ lời hồi chiều này còn gì: đi một tiếng đồng hồ rồi quay lại để cái bụng của tôi giảm no đã!
Chợt nhớ mấy đứa bé Khmer mà tôi gặp, đứa nào da cũng màu bánh ích nhưng lại có duyên lạ kỳ. Chúng đáng yêu thật!
Bãi biển Serendipity một sáng sau mưa. Vắng lặng. Biển lên màu buồn…
Chiều…
Thu vào tâm điểm thứ ánh sáng vàng óng bởi bốn bề là những gam màu tối.
Ước chi ta lướt đi trên vầng sáng vàng ấy giữa biển khơi.
Tuyệt thật…
Trời và biển như hòa vào là một
Một ngày ở công viên quốc gia Ream
Sihanoukville, một đêm mưa lất phất. Tôi nằm trên chiếc giường êm ái và đôi mắt đã mỏi đờ. Cái cảm giác được thức khuya và chỉ một mình mình giữa căn phòng rộng lớn chỉ có âm thanh của chiếc truyền hình phát ra thật tuyệt.
Sáng ra. Mặt trời đã chiếu những tia nắng chói chang mà tôi vẫn còn nằm nướng không muốn rời xa chiếc giường.
7:30, Ah. Phải chi cứ được ngủ tiếp. Trong đầu tôi nghỉ thế. Nhưng tôi có hẹn. Uhm hôm nay tôi đi Công viên quốc gia Ream.
Chiếc xe Camry đỏ đã lên màu cũ rích đỗ trước khách sạn Beach Road. Anh chàng tiếp tân chỉ cho tôi biết đó chính là xe tour. Chạy được một đoạn ngắn ngủn thì chiếc xe đỗ trước một nhà hàng và người tài xế có thận hình cao mập hướng sang tôi nói một cách thật thà: “hôm nay không đủ khách nên tôi không làm tour…”. Á, ra thế hèn chi trên xe chỉ có tôi là khách. Tôi bị bán, chính xác là các công ty du lịch ở đây liên kết với nhau để chạy tour Công viên quốc gia Ream. Gía một khách là 20USD gồm ăn sáng, trưa và tham quan.
Tôi ngồi trong nhà hàng được xây bằng mây tre lá. Rất nhanh tôi đánh gọn bửa sáng đơn giản với một ổ bánh mì, hai chái chuối, một ít mứt và ly trà sửa.
Cũng giống như nhiều tỉnh thành đã đi qua, nhịp sống ở đây thật chậm rãi. 08:30 rồi mà thành phố vẫn yên bình và vắng lặng.
Một sư thầy chầm chậm bước tới trước nhà hàng. Cái sắc cam cà sa thật huyễn hoặc và nổi bật giữa không gian xung quanh. Một cô bé từ trong nhà hàng bước đến, đặt vào trong chiếc bình bát một ít cơm và đồ ăn rồi quỳ xuống để nhận những lời trao truyền từ vị sư khả kính. Có cảm giác niềm an lạc đang hiện diện quanh chốn này.
Trời! Tôi muốn thốt lên đã 8:30 hơn mà vẫn còn chưa xuất phát. Rồi một chiếc xe khách chở ba du khách trẻ, gồm một cô Pháp và một cặp New Zealand đến. Họ ngồi xuống bàn rồi cũng ăn sáng như tôi đã ăn. Thôi rồi, chắc chắn là phải đợi tiếp… Thế đấy dây thun khiếp đảm!
Phải tới gần 9 giờ, chúng tôi mới thật sự xuất phát, hướng theo Quốc lộ 4 về Phnom Penh mà tiến. Đi được khoảng hơn 20KM thì xe dừng trước một tấm bản đồ. À chúng tôi đã tới bến tàu chuẩn bị bắt đầu cho chuyến hành trình khám phá Ream với một anh chàng hướng dẫn là nhân viên kiểm lâm nói thứ tiếng Anh mà đoàn tôi 4 người cứ mò mẫm hỏi nhau “Thằng đó nó nói gì thế?”. Kệ, bù lại cái tiếng Anh dở tệ và cái dáng khắc khổ đến mức trông khờ khạo là sự nhiệt tình.
Thuyền xuôi dòng Prek Toeuk, hai bên là những cánh rừng đước ngút ngàn, thoáng hiện vài căn nhà lá đơn sơ nép mình bên dòng nước, mấy chiếc thuyền chài và những dãy núi xa xa. Nguyên đây là khu bảo tồn cho nên hình như không cho phép người nhập cư vào đây sinh sống.
Bất chợt một cơn mưa đỗ xuống. Chiếc thuyền bé nhỏ, hai bên thành không gì che chắn nên những hạt mưa cứ thế mà buông xiên vào người. Dù sao chúng tôi cũng đỡ hơn ngưới lái thuyền đang đứng ướt đẫm ngoài kia.
Mưa, cảnh vật mềm nhũn ra. Trong cái lo của một ngày đi chơi thiếu nắng vàng, tôi chợt cảm thấy may mắn vì tận mắt chứng kiến cảnh mưu sinh của những chiếc thuyền chài trong màn mưa. Êm đềm và thơ mộng quá, có cảm giác như thuyền lướt nhẹ trên sông Hương.
Phải nói rằng hôm ấy là một ngày có đủ mưa và nắng. Cơn mưa như thấu hiểu lòng viễn khách đã mang đến một vùng không khí mát rượi rồi nhẹ nhàng nhường chỗ lại cho ánh mặt trời.
Thuyền tiếp tục xuôi dòng cho đến khi chúng tôi ghé vào một hòn đảo thưa người kiếm sống bằng nghề đánh bắt và làm mắm từ tép. Tôi đoán thế bởi vì trước mặt tôi là màu cam rực của cả đóng tép đang phơi và lên mùi.
Có cảm giác đói rồi đây. Gần 11 giờ rồi còn gì mà hồi sáng này chỉ có độc mỗi chiếc bánh mì và vài quả chuối. Thế mà chẳng được dừng ăn chút gì cả, chúng tôi bắt đầu trek xuyên rừng theo chiều lên núi rồi vòng xuống dưới những tán cây cổ thụ và thỉnh thoảng có vài tiếng chim đâu đó hót lên.
Và sau khoảng một tiếng đồng hồ trekking thì thành quả là đây. Tôi muốn la lên rong vui sướng. Biển, biển, biển. Ôi đẹp thật, hoang sơ như thời kỳ hồng hoang, nước trong vắt và cát mịn quá.
Ở đấy chỉ có chúng tôi và mấy người kiểm lâm. Hoàn toàn không có bất cứ cơ sở lưu trú gì và cũng không hề có buôn với bán. Chúng tôi được tha hồ mà sống và đùa giỡn với tự nhiên mà chả cần quan tâm tới sự ngó dòm của người khác.
Nếu được ở đấy tới chiều hay qua đêm ở đây thì tuyệt biết bao.
Kinh nghiệm đây: bạn nhớ mang theo nước và ít đồ ăn. Vì sẽ “bị” bỏ đói cho tới khi đi trở về tàu mới được ăn trưa đấy.
Hôm đó chính xác là 01:30 hơn chúng tôi mới tới được bên chiếc chòi là dùng trưa. Thức ăn đơn giản nhưng có lẽ do đói nên ăn ngon cực kỳ: Cá phi lê nướng trong giấy bạc, xá lách tương ớt bánh mì, nước ngọt và tráng miệng bằng trái cây.
Thuyền theo đường cũ quay về, chở theo dòng suy nghĩ của một buổi đi tour sắp kết thúc. Nhưng không! Do cái anh chàng hướng dẫn chả nói gì nên mới đón mò thế chứ chúng tôi vẫn còn một điễm tham quan lý thú nửa. Đó là khi anh chàng cho thuyền dừng bên một con lạch toàn những tràng đước to đùng và chúng tôi được xuống thuyền thỏa mắt mà ngắm nhìn hàng loạt những con cua nhỏ từ trong những cụm rễ đước đang lội ra, rồi cả trèo lên chòi canh bằng cây mà ngắm nhìn rừng đước ở tứ phía.
Một ngày trôi đi thật nhanh, tôi chắc rằng rồi một ngày mình sẽ trở lại nơi đây với người mình yêu thương và khi đó hy vọng chúng tôi có thể trải qua những đêm nghỉ trên hòn đảo hoang sơ nằm sau những cánh rừng…
Preah Sihanouk là tên chính thức của công viên này, nhưng nó thường được gọi với cái tên Ream do nằm trên địa hạt của Ream. Công viên được thiết lập vào năm 1993 bởi cựu Quốc vương Norodom Sihanouk, và mở cửa vào năm 1995, trải rông trên một vùng rộng lớn 21,000ha, bao gồm những bãi biển hoang sơ hiếm khi có dấn chân người, những khu rừng ngập mặn và rừng rậm nhiệt đới, cửa sông Prek Tuk, những rạn đá ngầm và san hô ở ngoài khơi cùng với hai hòn đảo nhỏ mang tên Koh Thmei và Koh Ses.
Nơi đây có tới hàng trăm loài chim khác nhau, các loại động vật như khỉ, sóc, chồn, hoẵng, gấu, thậm chí cả lời đồn đại về một con hổ đã từng xuất hiện trong khu bảo tồn. Công viên cũng ghi nhận sự có mặt của rắn mang bành, trăn, do đó khách du lịch được khuyến cáo cẩn trọng nếu thực hiện những cuộc trekking xuyên rừng.
(Phần bôi đậm: Tham khảo từ nguồn: http://www.canbypublications.com/sih...ille-tours.htm và http://dulich.tuoitre.vn/Index.aspx?...&ChannelID=333. Cảm ơn các tác giả. Mình có chỉnh sửa chút ít)
Lưu trú
1/ Beach Road hotel
Giá phòng: 15USD trở lên với máy lạnh, nước nóng và hồ bơi. Nhưng không có ăn sáng.
Hiện tại theo mình biết thì khách sạn này mới bắt đầu thử nghiệm hình thức buffet sáng. Hiển nhiên là ăn phải trả tiền rồi.
Email: info@beachroad-hotel.com
www.beachroad-hotel.com
Vị trí: Gần bùng binh Sư tử vàng, đối diện với nhà nghỉ của Tây balô Monkey Republic.
Nói thêm: * Monkey Republic có giá phòng khoảng 6USD với quạt. Ở đây Tây ở rất nhiều và tối có thể đến đây nhâm nhi vài ly bia.
* Từ Phnom Penh bạn có thể đi xe Capitol với giá khoảng 4,25USD cho chiều đi. Chiều về thì rẻ hơn 3,75USD. Văn phòng Capitol ở trung tâm thành phố Sihanoukville. Từ đây bạn bắt xe ôm hay tuktuk với giá 1USD là sẽ trở bạn tới Beach Road.
2/ Seaside hotel
Giá phòng 25USD trở lên với máy lạnh, nước nóng, buffet sáng.
Vị trí: từ Beach Road hotel đi bộ vào khoảng hơn 5 phút là tới. Đối diện bãi biển Serendipity. Tuyệt, chỉ vài bước tới biển.
bạn có thể lựa chọn phòng gần vườn cây.
Khách sạn khá rộng.
Ăn uống
Sẽ rất tiếc nếu bạn không ghé thăm Independence beach.
Từ bùng binh Sư tử vàng bạn có thể đi xe đến đây theo hướng đi qua bãi biển Sokha rồi leo dốc từ từ là đến khách sạn 4 sao Independence hotel.
Giá phòng ở đây cao ngất ngưỡng nhưng bạn có thể đến đây ăn trưa. Mình đã từng thử ăn một bửa "to đùng" với khoảng 4 món gì đó với giá 15USD. Hoặc có thể uống cafe với giá khoảng 2,5USD/ly thì phải.
Cái chính không phải ăn uống mà ở đây biển rất đẹp. Có thể nằm nghỉ cả buổi trưa dưới những gốc bàng và ngoài kia là biển xanh màu ngọc bích. Chỉ có những vị khách trú tại khách sạn này mới được sử dụng bãi biển vì thế nó rất vắng, hoàn toàn tuyệt vời cho việc nghỉ dưỡng.
Nếu bạn đi chung nhiều người thì mình co gợi ý về một quán ăn ngon mà rẻ này.
* Lion 2 restaurant, nằm gần bùng binh Sư tử vàng, gần khách sạn to đùng mà minh quên tên rồi.
* Đặc điểm: đây là nhà hàng Khmer 100%. Gọi là nhà hàng nhưng thật ra nó có vẻ giống như mấy quán sân vườn to ở bên ta. Toàn khách Campuchia đi xe hơi tới đây ăn.
* Chọn món: Lẩu Shark hoặc lẩu bò với giá 5USD/lẩu gồm cá phi lê, một rổ rau to đùng, mì gói hoặc bún, đậu hủ, nấm, miễn phí tráng miệng là cam tươi. Bạn có thể gọi thêm từng phần như mì gói và các đĩa cá, thịt bò. Mình kết cái món này lắm, đặc biệt là thịt bò rất mềm và thơm.
Rất hợp khẩu vị và phong cách ăn lẩu Việt Nam. Cho điểm 8/10
* Khuyến mãi: vừa ăn vừa nghe nhạc sống Khmer. Nghe một người bạn Campuchia đi cùng thì đây là những ca khúc "một thời vang bóng" đấy.
* Nhân viên không nói tiếng Anh mấy đâu cho nên hơi khó giao tiếp. Cứ vô mà nói Shark soup nhe. Hoặc nhìn mấy bàn bên cạnh mà chỉ vậy. Được cái nhân viên ở đây rất thân thiện.
Ngoài ra: Gần bùng binh Sư tử vàng có chợ đêm đấy. Mình không ăn mà chỉ đi ngắm nhìn nên không bình luận được gì về món ăn cả.
Cực kỳ rẻ và ngon nửa. Ở chợ Phsar Leu.
Vị trí: hơi bất tiện, nằm ở khu vực trung tâm. Xa các bãi biển nên phải đi xe tới. Quán nằm trong một con hẻm nhỏ đối diện với chợ. Chẳng có tên gì cả nên minh chẳng biết phải chỉ cho bạn thế nào.
Mình đi hai người ăn chỉ có 4,5USD cho một tô canh, một dĩa ngó sen xào, một đĩa cá chiên, một đĩa thịt ram,cơm trắng và hai chai nước ngọt!
Người Việt ở Sihanoukville
Bạn đi dọc theo bãi biển Serendipity vào buổi sáng, buổi chiều sẽ thấy rất nhiều người hành nghề mát xa. Hầu hết đều là người Việt nhà mình từ miền Tây và tỉnh Tây Ninh qua đấy.
Trong chợ Phsar Leu cũng có mấy chủ sạp hàng người Việt, kể cả chủ bán bún riêu.
Ở Sihanoukville cũng có xóm ngụ cư người Việt nhưng nghèo lắm!
Lãnh sự quán Việt Nam
Ở Campuchia có 01 đại sứ quán Việt Nam ở Phnom Penh va 02 hai lãnh sự quán: 01 ở Battambang và 01 ở Sihanoukville. Nhớ ghé thăm mấy bác nhà ta nhé.
Hôm đó mình ghé lãnh sự quán ở Sihanoukville. Bân ngoài treo tấm bảng to đùng, nội dung là nhận làm Visa Việt Nam. Thấy không ai ở ngoài cổng, mình mạo muội bước vào thì bị một con chó to đùng nó sủa gầm trời mây. Hú hồn, nó bị cột ở một góc. Sau đó thì mới thấy mấy bác nhà ta ra hỏi:" làm visa hả?".
Mặt trời như cái chén đỏ rực, ẩn mình sau lá cờ Angkor Wat rồi khuất dần vào mặt biển mênh mông. Hướng đằng đông nắng khuya dát bạt lên những mái nhà tranh xụp xệ và dọc theo bãi biển Serendipity quán xá BBQ đã bắt đầu lên đèn.
Chúng tôi ngồi trên những chiếc ghế bành mây. Ánh sáng hắt ra từ những cây đèn cầy được cắm trong những chiếc bình nhựa chỉ đủ để nhìn rõ mặt nhau. Xa xa là những chiếc lò nướng BBQ than rực hồng và mùi thơm lừng của mực ướp bơ nướng phảng phất đưa sang.
Lâu lâu trên nền trời lại rực sáng những chùm pháo hoa. Gọi là chùm nhưng thực chất chúng chỉ nhỉnh hơn nhiều tia gộp lại. Nếu ở nước ta dùng thứ pháo hoa này mà đón mừng năm mới thì chắc chắn mọi người sẽ cảm thấy vô cùng tẻ nhạc nhưng ở đây, giữa biển trời bao la, lại không phải dịp lễ hội gì cả thì chúng thật sự tuyệt vời. Đến từ một đất nước mà đốt pháo giờ đây đã hoàn toàn bị cấm tôi còn thấy được niềm vui của việc được tự tay mình bắn pháo.
Không gian xung quanh thật sự yên ắng và thơ mộng. Chỉ đôi khi nghe thoáng qua tiếng trao đổi, cười nói của những du khách phương Tây ngồi ở bàn bên cạnh và tiếng thì thầm của sóng biển đêm.
Tôi đưa một ly bia tươi Anchor lên ực liền một ngụm, cảm giác thật sảng khoái, mát lạnh cả vùng cổ họng. Với giá chỉ 0,5USD một ly, Anchor quả là sự lựa chọn lý tưởng với một kẻ du lịch bụi như tôi.
Đột nhiên trong đầu nảy lên một suy nghĩ:” hóa ra ở đây toàn Tây với Tây, chỉ có mấy đứa lạt loài này là đến từ Việt Nam, một đất nước gần xịt với xứ Cao Miên nắng gió nhưng lại hiếm khi thấy du khách Việt nhà ta.”. Rồi bất chợt nhớ đến một bà lão ở vùng thôn thôn tỉnh Battambang với câu nói đại loại là:” mấy cháu là những du khách Việt Nam đầu tiên đặt chân đến nhà bác”. Lần đó chúng tôi đã “vinh dự” ghi tên mình vào quyển sổ những khách ghé thăm mà vốn chi chít toàn tên Tây tên U.
Quay lại biển đêm lúc này mấy cô bạn đi cùng đang tấm tắc khen món mực nướng ướp bơ để nguyên xi phần mực đen. Nguyên là chiều này tôi đã đánh xe ra ụ tàu mua về 2kg mực sống với giá chỉ 10USD. Các cô khen bởi vì đây là lần đầu tiên được thưởng thức loại mực như thế này. Nhớ lại lần đầu tiên ăn thử nếu không phải anh bạn người gốc Việt đã sinh sống ở thành phố biển này lâu năm tiến cử thì tôi chả gan nào mà nuốt gọn cái thứ mực đen ngồm ấy.
Trong cuộc sống có những lúc im lặng là những khoảng khắc vàng như chúng tôi sau khi chén no cái bụng thì chỉ ngồi nhìn nhau, ngắm trời biển vu vơ và cứ để mình trôi theo đêm nhè nhẹ và những dòng nhạc trữ tình mà cảm nhận niềm vui lan tỏa chốn này.
Không nhảy nhót tưng bừng, không bia bọt um xùm, Serendipity khác hoàn toàn so với nhiều bãi biển mà chúng tôi đã đi qua. Ở đây rõ ràng do bàn tay của những ông chủ phương Tây mà tôi đoán chắc đã yêu mến miền biển nắng gió này, đã tạo nên cho nó cả một dãy quán xá BBQ thợ mộng để những kẻ lãng du đến từ bốn phương có nơi gặp gỡ và trao nhau những cái nhìn thân ái và để tôi một lần đến đã biết rằng mình thuộc về chốn này…
(Đêm tháng 7 năm 2009.)
Tản mạn
Tôi lấp đôi chân trong cát mịn. Ngồi đó lặng ngắm hoàng hôn trên bãi Serendipity.
Mặt trời nhỏ dần. Cái sặc sỡ và chói lóa giờ chỉ là một màu đỏ dịu.
Hoàng hôn hôm nay lạ thế. Tôi vui dẫu rằng tôi cô độc một mình.
Xa xa. Thật đẹp! Chiếc thuyền như chở cả mặt trời, chở cả những suy nghĩ vu vơ của tôi về chốn nào…
Tôi đi giữa ngày tháng mà vô tình quá đỗi!
Tôi quên. Uhm quên phắc cho rồi mọi công việc. Tự do thật tuyệt vời.
Ánh sáng diều diệu. Và đôi mắt cộ bé tròn và long lanh quá.
Tối nay sẽ ăn BBQ cùng đám bạn nhưng mặc kệ đã hứa với cô bé mua giúp vài con mực nướng thì phải giữ lời hứa chứ. Chẳng phải cô bé đã giữ lời hồi chiều này còn gì: đi một tiếng đồng hồ rồi quay lại để cái bụng của tôi giảm no đã!
Chợt nhớ mấy đứa bé Khmer mà tôi gặp, đứa nào da cũng màu bánh ích nhưng lại có duyên lạ kỳ. Chúng đáng yêu thật!
Thu vào tâm điểm thứ ánh sáng vàng óng bởi bốn bề là những gam màu tối.
Ước chi ta lướt đi trên vầng sáng vàng ấy giữa biển khơi.
Trời và biển như hòa vào là một
Một ngày ở công viên quốc gia Ream
Sihanoukville, một đêm mưa lất phất. Tôi nằm trên chiếc giường êm ái và đôi mắt đã mỏi đờ. Cái cảm giác được thức khuya và chỉ một mình mình giữa căn phòng rộng lớn chỉ có âm thanh của chiếc truyền hình phát ra thật tuyệt.
Sáng ra. Mặt trời đã chiếu những tia nắng chói chang mà tôi vẫn còn nằm nướng không muốn rời xa chiếc giường.
7:30, Ah. Phải chi cứ được ngủ tiếp. Trong đầu tôi nghỉ thế. Nhưng tôi có hẹn. Uhm hôm nay tôi đi Công viên quốc gia Ream.
Chiếc xe Camry đỏ đã lên màu cũ rích đỗ trước khách sạn Beach Road. Anh chàng tiếp tân chỉ cho tôi biết đó chính là xe tour. Chạy được một đoạn ngắn ngủn thì chiếc xe đỗ trước một nhà hàng và người tài xế có thận hình cao mập hướng sang tôi nói một cách thật thà: “hôm nay không đủ khách nên tôi không làm tour…”. Á, ra thế hèn chi trên xe chỉ có tôi là khách. Tôi bị bán, chính xác là các công ty du lịch ở đây liên kết với nhau để chạy tour Công viên quốc gia Ream. Gía một khách là 20USD gồm ăn sáng, trưa và tham quan.
Tôi ngồi trong nhà hàng được xây bằng mây tre lá. Rất nhanh tôi đánh gọn bửa sáng đơn giản với một ổ bánh mì, hai chái chuối, một ít mứt và ly trà sửa.
Cũng giống như nhiều tỉnh thành đã đi qua, nhịp sống ở đây thật chậm rãi. 08:30 rồi mà thành phố vẫn yên bình và vắng lặng.
Một sư thầy chầm chậm bước tới trước nhà hàng. Cái sắc cam cà sa thật huyễn hoặc và nổi bật giữa không gian xung quanh. Một cô bé từ trong nhà hàng bước đến, đặt vào trong chiếc bình bát một ít cơm và đồ ăn rồi quỳ xuống để nhận những lời trao truyền từ vị sư khả kính. Có cảm giác niềm an lạc đang hiện diện quanh chốn này.
Trời! Tôi muốn thốt lên đã 8:30 hơn mà vẫn còn chưa xuất phát. Rồi một chiếc xe khách chở ba du khách trẻ, gồm một cô Pháp và một cặp New Zealand đến. Họ ngồi xuống bàn rồi cũng ăn sáng như tôi đã ăn. Thôi rồi, chắc chắn là phải đợi tiếp… Thế đấy dây thun khiếp đảm!
Phải tới gần 9 giờ, chúng tôi mới thật sự xuất phát, hướng theo Quốc lộ 4 về Phnom Penh mà tiến. Đi được khoảng hơn 20KM thì xe dừng trước một tấm bản đồ. À chúng tôi đã tới bến tàu chuẩn bị bắt đầu cho chuyến hành trình khám phá Ream với một anh chàng hướng dẫn là nhân viên kiểm lâm nói thứ tiếng Anh mà đoàn tôi 4 người cứ mò mẫm hỏi nhau “Thằng đó nó nói gì thế?”. Kệ, bù lại cái tiếng Anh dở tệ và cái dáng khắc khổ đến mức trông khờ khạo là sự nhiệt tình.
Thuyền xuôi dòng Prek Toeuk, hai bên là những cánh rừng đước ngút ngàn, thoáng hiện vài căn nhà lá đơn sơ nép mình bên dòng nước, mấy chiếc thuyền chài và những dãy núi xa xa. Nguyên đây là khu bảo tồn cho nên hình như không cho phép người nhập cư vào đây sinh sống.
Bất chợt một cơn mưa đỗ xuống. Chiếc thuyền bé nhỏ, hai bên thành không gì che chắn nên những hạt mưa cứ thế mà buông xiên vào người. Dù sao chúng tôi cũng đỡ hơn ngưới lái thuyền đang đứng ướt đẫm ngoài kia.
Mưa, cảnh vật mềm nhũn ra. Trong cái lo của một ngày đi chơi thiếu nắng vàng, tôi chợt cảm thấy may mắn vì tận mắt chứng kiến cảnh mưu sinh của những chiếc thuyền chài trong màn mưa. Êm đềm và thơ mộng quá, có cảm giác như thuyền lướt nhẹ trên sông Hương.
Phải nói rằng hôm ấy là một ngày có đủ mưa và nắng. Cơn mưa như thấu hiểu lòng viễn khách đã mang đến một vùng không khí mát rượi rồi nhẹ nhàng nhường chỗ lại cho ánh mặt trời.
Thuyền tiếp tục xuôi dòng cho đến khi chúng tôi ghé vào một hòn đảo thưa người kiếm sống bằng nghề đánh bắt và làm mắm từ tép. Tôi đoán thế bởi vì trước mặt tôi là màu cam rực của cả đóng tép đang phơi và lên mùi.
Có cảm giác đói rồi đây. Gần 11 giờ rồi còn gì mà hồi sáng này chỉ có độc mỗi chiếc bánh mì và vài quả chuối. Thế mà chẳng được dừng ăn chút gì cả, chúng tôi bắt đầu trek xuyên rừng theo chiều lên núi rồi vòng xuống dưới những tán cây cổ thụ và thỉnh thoảng có vài tiếng chim đâu đó hót lên.
Và sau khoảng một tiếng đồng hồ trekking thì thành quả là đây. Tôi muốn la lên rong vui sướng. Biển, biển, biển. Ôi đẹp thật, hoang sơ như thời kỳ hồng hoang, nước trong vắt và cát mịn quá.
Ở đấy chỉ có chúng tôi và mấy người kiểm lâm. Hoàn toàn không có bất cứ cơ sở lưu trú gì và cũng không hề có buôn với bán. Chúng tôi được tha hồ mà sống và đùa giỡn với tự nhiên mà chả cần quan tâm tới sự ngó dòm của người khác.
Nếu được ở đấy tới chiều hay qua đêm ở đây thì tuyệt biết bao.
Kinh nghiệm đây: bạn nhớ mang theo nước và ít đồ ăn. Vì sẽ “bị” bỏ đói cho tới khi đi trở về tàu mới được ăn trưa đấy.
Hôm đó chính xác là 01:30 hơn chúng tôi mới tới được bên chiếc chòi là dùng trưa. Thức ăn đơn giản nhưng có lẽ do đói nên ăn ngon cực kỳ: Cá phi lê nướng trong giấy bạc, xá lách tương ớt bánh mì, nước ngọt và tráng miệng bằng trái cây.
Thuyền theo đường cũ quay về, chở theo dòng suy nghĩ của một buổi đi tour sắp kết thúc. Nhưng không! Do cái anh chàng hướng dẫn chả nói gì nên mới đón mò thế chứ chúng tôi vẫn còn một điễm tham quan lý thú nửa. Đó là khi anh chàng cho thuyền dừng bên một con lạch toàn những tràng đước to đùng và chúng tôi được xuống thuyền thỏa mắt mà ngắm nhìn hàng loạt những con cua nhỏ từ trong những cụm rễ đước đang lội ra, rồi cả trèo lên chòi canh bằng cây mà ngắm nhìn rừng đước ở tứ phía.
Một ngày trôi đi thật nhanh, tôi chắc rằng rồi một ngày mình sẽ trở lại nơi đây với người mình yêu thương và khi đó hy vọng chúng tôi có thể trải qua những đêm nghỉ trên hòn đảo hoang sơ nằm sau những cánh rừng…
Preah Sihanouk là tên chính thức của công viên này, nhưng nó thường được gọi với cái tên Ream do nằm trên địa hạt của Ream. Công viên được thiết lập vào năm 1993 bởi cựu Quốc vương Norodom Sihanouk, và mở cửa vào năm 1995, trải rông trên một vùng rộng lớn 21,000ha, bao gồm những bãi biển hoang sơ hiếm khi có dấn chân người, những khu rừng ngập mặn và rừng rậm nhiệt đới, cửa sông Prek Tuk, những rạn đá ngầm và san hô ở ngoài khơi cùng với hai hòn đảo nhỏ mang tên Koh Thmei và Koh Ses.
Nơi đây có tới hàng trăm loài chim khác nhau, các loại động vật như khỉ, sóc, chồn, hoẵng, gấu, thậm chí cả lời đồn đại về một con hổ đã từng xuất hiện trong khu bảo tồn. Công viên cũng ghi nhận sự có mặt của rắn mang bành, trăn, do đó khách du lịch được khuyến cáo cẩn trọng nếu thực hiện những cuộc trekking xuyên rừng.
(Phần bôi đậm: Tham khảo từ nguồn: http://www.canbypublications.com/sih...ille-tours.htm và http://dulich.tuoitre.vn/Index.aspx?...&ChannelID=333. Cảm ơn các tác giả. Mình có chỉnh sửa chút ít)
Lưu trú
1/ Beach Road hotel
Giá phòng: 15USD trở lên với máy lạnh, nước nóng và hồ bơi. Nhưng không có ăn sáng.
Hiện tại theo mình biết thì khách sạn này mới bắt đầu thử nghiệm hình thức buffet sáng. Hiển nhiên là ăn phải trả tiền rồi.
Email: info@beachroad-hotel.com
www.beachroad-hotel.com
Vị trí: Gần bùng binh Sư tử vàng, đối diện với nhà nghỉ của Tây balô Monkey Republic.
Nói thêm: * Monkey Republic có giá phòng khoảng 6USD với quạt. Ở đây Tây ở rất nhiều và tối có thể đến đây nhâm nhi vài ly bia.
* Từ Phnom Penh bạn có thể đi xe Capitol với giá khoảng 4,25USD cho chiều đi. Chiều về thì rẻ hơn 3,75USD. Văn phòng Capitol ở trung tâm thành phố Sihanoukville. Từ đây bạn bắt xe ôm hay tuktuk với giá 1USD là sẽ trở bạn tới Beach Road.
2/ Seaside hotel
Giá phòng 25USD trở lên với máy lạnh, nước nóng, buffet sáng.
Vị trí: từ Beach Road hotel đi bộ vào khoảng hơn 5 phút là tới. Đối diện bãi biển Serendipity. Tuyệt, chỉ vài bước tới biển.
bạn có thể lựa chọn phòng gần vườn cây.
Khách sạn khá rộng.
Ăn uống
Sẽ rất tiếc nếu bạn không ghé thăm Independence beach.
Từ bùng binh Sư tử vàng bạn có thể đi xe đến đây theo hướng đi qua bãi biển Sokha rồi leo dốc từ từ là đến khách sạn 4 sao Independence hotel.
Giá phòng ở đây cao ngất ngưỡng nhưng bạn có thể đến đây ăn trưa. Mình đã từng thử ăn một bửa "to đùng" với khoảng 4 món gì đó với giá 15USD. Hoặc có thể uống cafe với giá khoảng 2,5USD/ly thì phải.
Cái chính không phải ăn uống mà ở đây biển rất đẹp. Có thể nằm nghỉ cả buổi trưa dưới những gốc bàng và ngoài kia là biển xanh màu ngọc bích. Chỉ có những vị khách trú tại khách sạn này mới được sử dụng bãi biển vì thế nó rất vắng, hoàn toàn tuyệt vời cho việc nghỉ dưỡng.
Nếu bạn đi chung nhiều người thì mình co gợi ý về một quán ăn ngon mà rẻ này.
* Lion 2 restaurant, nằm gần bùng binh Sư tử vàng, gần khách sạn to đùng mà minh quên tên rồi.
* Đặc điểm: đây là nhà hàng Khmer 100%. Gọi là nhà hàng nhưng thật ra nó có vẻ giống như mấy quán sân vườn to ở bên ta. Toàn khách Campuchia đi xe hơi tới đây ăn.
* Chọn món: Lẩu Shark hoặc lẩu bò với giá 5USD/lẩu gồm cá phi lê, một rổ rau to đùng, mì gói hoặc bún, đậu hủ, nấm, miễn phí tráng miệng là cam tươi. Bạn có thể gọi thêm từng phần như mì gói và các đĩa cá, thịt bò. Mình kết cái món này lắm, đặc biệt là thịt bò rất mềm và thơm.
Rất hợp khẩu vị và phong cách ăn lẩu Việt Nam. Cho điểm 8/10
* Khuyến mãi: vừa ăn vừa nghe nhạc sống Khmer. Nghe một người bạn Campuchia đi cùng thì đây là những ca khúc "một thời vang bóng" đấy.
* Nhân viên không nói tiếng Anh mấy đâu cho nên hơi khó giao tiếp. Cứ vô mà nói Shark soup nhe. Hoặc nhìn mấy bàn bên cạnh mà chỉ vậy. Được cái nhân viên ở đây rất thân thiện.
Ngoài ra: Gần bùng binh Sư tử vàng có chợ đêm đấy. Mình không ăn mà chỉ đi ngắm nhìn nên không bình luận được gì về món ăn cả.
Cực kỳ rẻ và ngon nửa. Ở chợ Phsar Leu.
Vị trí: hơi bất tiện, nằm ở khu vực trung tâm. Xa các bãi biển nên phải đi xe tới. Quán nằm trong một con hẻm nhỏ đối diện với chợ. Chẳng có tên gì cả nên minh chẳng biết phải chỉ cho bạn thế nào.
Mình đi hai người ăn chỉ có 4,5USD cho một tô canh, một dĩa ngó sen xào, một đĩa cá chiên, một đĩa thịt ram,cơm trắng và hai chai nước ngọt!
Người Việt ở Sihanoukville
Bạn đi dọc theo bãi biển Serendipity vào buổi sáng, buổi chiều sẽ thấy rất nhiều người hành nghề mát xa. Hầu hết đều là người Việt nhà mình từ miền Tây và tỉnh Tây Ninh qua đấy.
Trong chợ Phsar Leu cũng có mấy chủ sạp hàng người Việt, kể cả chủ bán bún riêu.
Ở Sihanoukville cũng có xóm ngụ cư người Việt nhưng nghèo lắm!
Lãnh sự quán Việt Nam
Ở Campuchia có 01 đại sứ quán Việt Nam ở Phnom Penh va 02 hai lãnh sự quán: 01 ở Battambang và 01 ở Sihanoukville. Nhớ ghé thăm mấy bác nhà ta nhé.
Hôm đó mình ghé lãnh sự quán ở Sihanoukville. Bân ngoài treo tấm bảng to đùng, nội dung là nhận làm Visa Việt Nam. Thấy không ai ở ngoài cổng, mình mạo muội bước vào thì bị một con chó to đùng nó sủa gầm trời mây. Hú hồn, nó bị cột ở một góc. Sau đó thì mới thấy mấy bác nhà ta ra hỏi:" làm visa hả?".
Kampong Thom - Isanapura và Sambor Prei Kuk
Chuyến xe sớm Siêm Riệp - Phnom Penh dừng lại giữa chặng đường. Anh chàng tài xế người Khmer lặp lại câu hỏi đúng hai lần trước khi quay bánh xe đi. Kampong Thom là đây, nôi tôi đã có vài chục lần qua qua lại lại. Anh chàng tài xế kia chắc là không hiểu vì sao vị du khách là tôi lại dừng ở nơi hiếm du khách nào ghé thăm này.
Dòng Stung Sen với màu nước đỏ ngầu phù sa nhưng dường như chẳng lấy gì buồn trôi. Chiếc cầu cũ hàng ngày đưa bao du khách về Siêm Riệp rồi lại thở dài bên công viên vắng lặng trong nắng sớm. Chợ trung tâm Kampong Thom cũng chẳng đông đúc gì... Có chăng là những quán ăn gần khách sạn Mittapheap còn đông đông những người dân địa phương dùng điểm tâm sáng. Một thoáng nhìn đã hết vùng trung tâm.
Người ta vội đi tìm hình bóng Angkor mà quên hoặc hững hờ với Isanapura, kinh đô của đế chế Chân Lạp ngày nào, ở cách Kampong Thom chỉ khoảng 30km. Thời vàng son dưới sự trị vì của đức vua Ishanavarman I, Isanpura từng là trung tâm quyền lực, tín ngưỡng cho cả một vùng lãnh thổ rộng lớn bao gồm phần lớn diện tích Campuchia, Nam Lào và Tây Thái Lan ngày nay...
Tôi không có nhiều thời gian ở Kampong Thom vì đang trên đường công tác. Xe vừa dừng là tôi chạy vội đến Mittapheap để quăng hành lý vào phòng với giá 5USD/đêm và leo lên xe honda có giá 7USD cho hai chiều đi về Isanpura. Điểm đến chính của kinh thành ngày nào là quần thể đền tháp bằng gạch Sambor Prei Kuk.
Mittapheap, khách sạn to đùng, gần chợ trung tâm Kampong Thom. Giá phòng nghỉ 5USD/đêm với thang máy.
Từ chợ trung tâm, theo quốc lộ số 6 đi về hướng Siêm Riệp khoảng 5km, xe quẹo vô một con đường đất đỏ lớn rồi chuyển dần sang đường ruộng. Con đường nhỏ lầy lội với những ổ voi khiến xe phải nhích từ từ, có lúc có cảm giác như sắp bị té xuống ruộng. Một thế giới nông thôn Campuchia điển hình với những hàng cây chạy dài theo bờ ruộng xanh mướt, những đàn bò chậm chậm đi giữa đường, vài anh chàng nông dân da đen nhẽm bủa lưới, câu cá...
Trong một phút "buồn ngủ" tôi đã xóa một loạt những hình ảnh trên đoạn đường này để rồi cứ mãi tiếc nuối. Hình ảnh về nông thôn Campuchia thì có nhiều nhưng hình ảnh về những bàn chân trần khất thực lắm lem bùn đất đỏ bên một ngôi làng nghèo ven đường sáng hôm ấy đã để lại những ấn tượng đẹp khó tả. Tôi đã từng đến Luang Phrabang rồi những vùng đất trên nước bạn Lào, từng gặp nhiều cảnh khất thực ở Campuchia và Thái Lan nhưng không hình ảnh khất thực nào làm tôi xúc động như sáng hôm ấy. Làm sao tôi có thể quên được hình ảnh con đường làng đất đỏ nho nhỏ, những hàng rào xanh mướt và phút giây linh thiêng đến lặng câm khi những cụ già nghèo với bộ quần áo bạt màu, tay run run mút từng muỗng cháo cho các sư. Ở đó, không có xôi nếp, ở đó không có sự hiện diện của nhóm du khách bi bô, ở đó không có một lối sống thành thị, ở đó không có sự sắp đặt, mà ở đó chỉ có một tấm lòng và sự thành kính!
Trong một phút "buồn ngủ" tôi đã xóa một loạt những hình ảnh trên đoạn đường này để rồi cứ mãi tiếc nuối. Hình ảnh về nông thôn Campuchia thì có nhiều nhưng hình ảnh về những bàn chân trần khất thực lắm lem bùn đất đỏ bên một ngôi làng nghèo ven đường sáng hôm ấy đã để lại những ấn tượng đẹp khó tả. Tôi đã từng đến Luang Phrabang rồi những vùng đất trên nước bạn Lào, từng gặp nhiều cảnh khất thực ở Campuchia và Thái Lan nhưng không hình ảnh khất thực nào làm tôi xúc động như sáng hôm ấy. Làm sao tôi có thể quên được hình ảnh con đường làng đất đỏ nho nhỏ, những hàng rào xanh mướt và phút giây linh thiêng đến lặng câm khi những cụ già nghèo với bộ quần áo bạt màu, tay run run mút từng muỗng cháo cho các sư. Ở đó, không có xôi nếp, ở đó không có sự hiện diện của nhóm du khách bi bô, ở đó không có một lối sống thành thị, ở đó không có sự sắp đặt, mà ở đó chỉ có một tấm lòng và sự thành kính!
Sambor Prei Kuk
Tôi đứng đây giữa một kinh đô huy hoàng ngày nào giờ chỉ còn lại những vết tích chân tường (?) và những toà tháp gạch mà thời gian, sự xâm thực và thờ ơ của con người đang dần khép lại những gì cuối cùng của vương quốc. Angkor, ở một mức độ nào đó, có thể nói đã được tái sinh, ít nhất là trong lòng du khách. Quần thể tháp Chăm miền Trung Việt Nam dẫu có hư hại xuống cấp nhưng cũng không tàn tạ như Sambor Prei Kuk hiện giờ...
Tôi đứng đây giữa một kinh đô huy hoàng ngày nào giờ chỉ còn lại những vết tích chân tường (?) và những toà tháp gạch mà thời gian, sự xâm thực và thờ ơ của con người đang dần khép lại những gì cuối cùng của vương quốc. Angkor, ở một mức độ nào đó, có thể nói đã được tái sinh, ít nhất là trong lòng du khách. Quần thể tháp Chăm miền Trung Việt Nam dẫu có hư hại xuống cấp nhưng cũng không tàn tạ như Sambor Prei Kuk hiện giờ...
Chuyện của những viên gạch
Thời gian ngót nghét đã 14 thế kỷ. Những tòa tháp đứng đó chơ vơ cùng nắng mưa. Phần lớn trong tình trạng xuống cấp tàn tạ hoặc đã đỗ vỡ. Chỉ số ít còn khá nguyên vẹn nhưng công tác bảo tồn xem ra chưa được chú ý. Với các công trình bằng đá như Angkor, người ta có thể phần nào đó phục hồi nhưng với Sambor Prei Kuk chỉ có thể bảo vệ chống sụp đỗ bằng các hệ thống giá đỡ. Điều này cũng không khác gì với các đền tháp Chăm ở miền Trung Việt Nam. Chung quy cũng bởi vì người ta vẫn chưa tìm đâu ra cách để bảo tồn, phục hồi các tòa tháp xây bằng... những viên gạch "bí ẩn".
Theo quan sát, các viên gạch xây nên Sambor Prei Kuk đã tồn tại trong điều kiện mưa nắng và sự bỏ mặc của con người trong một thời gian dài nhưng vẫn bền chặt và vẫn một màu đỏ tươi nguyên, không rêu móc. Và tôi thiết nghĩ các viên gạch Sambor Prei Kuk cũng giống như các viên gạch Chăm có đặt tính rút nước nhanh giúp cho toàn bộ đền tháp chóng khô sau những cơn mưa, một trong những yếu tố quyết định đối với sự tồn tại của các đền tháp trong thời gian dài.
Giữa các viên gạch không có mối hở. Chúng khít nhau như là một khối. Điều này cũng đặt ra câu hỏi hóc búa đâu là chất kết dính ưu việt đã liên kết chúng lại với nhau? Người ta đã từng đề cập đến "keo thực vật" như nhựa cây dầu rái, nhựa cây ô dước, xỉ mật trộn vôi và kỹ thuật mài chập... như là những cách để liên kết các viên gạch Chăm. Còn Sambor Prei Kuk, tôi tìm mãi vẫn chưa thấy một đề cập nào. Có lẽ nguồn thông tin về chúng thật quá hiếm hoi.
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng các tháp Chăm được xây dựng theo dạng từ dưới lên trên, từ trong ra ngoài và xây đến đâu trang trí đến đó. Vậy ở Sambor Prei Kuk quá trình đó có diễn ra tương tự?
Cũng giống như các tháp Chăm, Sambor Prei Kuk là những đền tháp "đặc ruột". Các bức tường dày và phần trong điện thờ cúng chỉ vừa đủ để đặt bệ thờ và một vài người vào thực hiện nghi thức cúng bái. Vậy sức nặng dồn lên toàn bộ chân tháp là rất lớn. Thế nhưng nhiều tòa tháp đã tồn tại 14 thế kỷ mà không hề thấy hiện tượng từ biến thể hiện ra ngoài ở sự nghiêng lún hay tróc móng. Rõ ràng các chuyên gia xây đền tháp Sammbor Prei Kuk đã tính những phép toán có giá trị vài ngàn năm. Có phải họ cũng tạo nên những khối đá tảng nhân tạo làm chân móng bởi lẽ một toà kiến trúc dù có nặng nề đến mấy đặt trên khối đá tảng này thì khó mà xảy ra hiện tượng từ biến? Có phải họ cũng sử dụng hệ thống trợ lực bó chân tháp như ơ một số tháp Chăm?
Theo quan sát, các viên gạch xây nên Sambor Prei Kuk đã tồn tại trong điều kiện mưa nắng và sự bỏ mặc của con người trong một thời gian dài nhưng vẫn bền chặt và vẫn một màu đỏ tươi nguyên, không rêu móc. Và tôi thiết nghĩ các viên gạch Sambor Prei Kuk cũng giống như các viên gạch Chăm có đặt tính rút nước nhanh giúp cho toàn bộ đền tháp chóng khô sau những cơn mưa, một trong những yếu tố quyết định đối với sự tồn tại của các đền tháp trong thời gian dài.
Giữa các viên gạch không có mối hở. Chúng khít nhau như là một khối. Điều này cũng đặt ra câu hỏi hóc búa đâu là chất kết dính ưu việt đã liên kết chúng lại với nhau? Người ta đã từng đề cập đến "keo thực vật" như nhựa cây dầu rái, nhựa cây ô dước, xỉ mật trộn vôi và kỹ thuật mài chập... như là những cách để liên kết các viên gạch Chăm. Còn Sambor Prei Kuk, tôi tìm mãi vẫn chưa thấy một đề cập nào. Có lẽ nguồn thông tin về chúng thật quá hiếm hoi.
Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng các tháp Chăm được xây dựng theo dạng từ dưới lên trên, từ trong ra ngoài và xây đến đâu trang trí đến đó. Vậy ở Sambor Prei Kuk quá trình đó có diễn ra tương tự?
Cũng giống như các tháp Chăm, Sambor Prei Kuk là những đền tháp "đặc ruột". Các bức tường dày và phần trong điện thờ cúng chỉ vừa đủ để đặt bệ thờ và một vài người vào thực hiện nghi thức cúng bái. Vậy sức nặng dồn lên toàn bộ chân tháp là rất lớn. Thế nhưng nhiều tòa tháp đã tồn tại 14 thế kỷ mà không hề thấy hiện tượng từ biến thể hiện ra ngoài ở sự nghiêng lún hay tróc móng. Rõ ràng các chuyên gia xây đền tháp Sammbor Prei Kuk đã tính những phép toán có giá trị vài ngàn năm. Có phải họ cũng tạo nên những khối đá tảng nhân tạo làm chân móng bởi lẽ một toà kiến trúc dù có nặng nề đến mấy đặt trên khối đá tảng này thì khó mà xảy ra hiện tượng từ biến? Có phải họ cũng sử dụng hệ thống trợ lực bó chân tháp như ơ một số tháp Chăm?
Thời gian đã xóa mờ các hình tượng trang trí, phù điêu được tạo tác trực tiếp trên gạch. Đây đó thoáng hiện hình ảnh những đóa hoa sen, thần điểu Garuda, tu sĩ cầu nguyện... Đơn giản và không sắc nét, song rõ ràng đây là nền tảng kinh nghiệm để tạo dựng nên một Angkor rực rỡ huy hoàng sau đó hai thế kỷ.
Theo đánh giá, Sambor Prei Kuk là cụm đền tháp Hindu lớn nhất trên đất nước Campuchia thời tiền Angkor. Hiện nay cụm đền tháp này còn khoảng 200 tháp nằm rải rác trong một khu rừng rậm rạp rộng 30 km2...
Theo đánh giá, Sambor Prei Kuk là cụm đền tháp Hindu lớn nhất trên đất nước Campuchia thời tiền Angkor. Hiện nay cụm đền tháp này còn khoảng 200 tháp nằm rải rác trong một khu rừng rậm rạp rộng 30 km2...
Kampong Thom - Phnom Santuk
Nằm cách trung tâm Kampong Thom khoảng 20km về phía Nam là ngọn núi thiêng Santuk, nơi trên đỉnh tọa lạc một quần thể chùa với nhiều tượng Phật được tạc trực tiếp vào trong các khối đá tự nhiên. Người dân trong vùng thường đến cúng bái và hôm ấy tôi đã gặp hai bạn quân nhân trẻ vui tính trước khi lên đường đi Kampong Cham làm công tác đã đến đây để "giã từ" quê nhà...
Điểm thu hút của Santuk là hơn 800 bậc thang uốn lượn quanh núi dẫn lên tận đỉnh trong một màu xanh mướt của cây cối và không khí trong lành. Hai bên là hai hàng nam nữ trong tư thế kéo rắn thần Naga diễn tả sự tích "Khuấy biển lấy thuốc trường sinh Amrita". Gần đỉnh núi có khá nhiều khỉ hoang.
Đường đến Santuk từ trung tâm Kampong Thom đi qua làng Samnak nôi tiếng với nghề tạc tượng Phật. Đá được lấy từ chân núi Santuk.
Điểm thu hút của Santuk là hơn 800 bậc thang uốn lượn quanh núi dẫn lên tận đỉnh trong một màu xanh mướt của cây cối và không khí trong lành. Hai bên là hai hàng nam nữ trong tư thế kéo rắn thần Naga diễn tả sự tích "Khuấy biển lấy thuốc trường sinh Amrita". Gần đỉnh núi có khá nhiều khỉ hoang.
Đường đến Santuk từ trung tâm Kampong Thom đi qua làng Samnak nôi tiếng với nghề tạc tượng Phật. Đá được lấy từ chân núi Santuk.
Phnom Penh lập đông
Thế là gần một năm rưỡi đã qua đi. Những cơn gió lạnh rét của một tối Siêm Riệp tháng mười một ngày nào dường như vẫn còn đang hiện hữu nơi đây. Gió thổi bốc qua chiếc xe tuk tuk từ khu Trung Du về khách sạn làm cả bọn run cằm cặp. Gió khiến đêm Siêm Riệp mềm nhũng ra nhưng lại giòn tan trong tiếng cười của những người bạn mới quen. Tôi nhớ!
Những người bạn Khmer cũ trên cùng chuyến xe ngày ấy có người còn cùng tôi đi trên một cung đường, nhưng nhiều người đã đi trên những con đường riêng. Tôi quay quắt! Ai đó đang vất vã trên đường mưu sinh. Và tấm áo không đủ che cái lạnh ngày nào… Bây giờ Phnom Penh lập đông – một mùa đông đến đi vội vàng của miền nhiệt đới.
Tôi đi giữa con đường thênh thang lộng gió của vùng trung tâm Phnom Penh khi kim đồng hồ đang nhích dần sang 7 giờ sáng.
Tôi đã ở đây, lê mòn đôi dép Lào qua bao con phố nhỏ không nhớ đã bao ngày tháng nhưng hôm nay tôi chợt bắt gặp một Phnom Penh thật lạ. Nắng vàng rải đều trên những hàng cây cao vút chạy dọc theo những căn nhà kiến trúc thuộc địa Pháp đã lên màu thời gian. Phnom Penh chậm bước trong hình dáng của một ông lão thả đều đều những vòng đạp xích lô và một vầng trăng khuyết trắng ngần treo lơ lửng không chịu “tan” giữa bầu trời xanh lồng lộng.
Nhịp bước thời gian gần như đang chậm lại càng làm nổi bật hình ảnh màu cờ treo khắp đường phố trung tâm. Dòng sông sóng sánh và đều đều tiếng sóng vỗ đôi bờ. Tôi đã đi quá nhanh giữa Phnom Penh để hôm nay chợt thấy yêu cảm giác này đến lạ. Con thuyền cứ tành tạch mưu sinh giữa dòng, chuyến phà nối đôi bờ tuần tự qua lại gợi nỗi nhớ về những ngày đầu xuân đi thuyền viếng chùa Ông (quận 8) trong tiết trời mát dịu... ngày xưa.
Những bông hoa tím biếc, những bước chân nhẹ nhàng, một khung ảnh trắng đen gợi cảm về một Phnom Penh những năm đầu thế kỷ 20 bên dòng Tonle Sap gần Wat Phnom… Tất cả đã được ghi lại trong tôi.
Thật hay hôm ấy tôi đã đi mà không mang theo máy ảnh!
Tháng sáu... (2014)
Phnom Penh là gì mà mỗi lần về lại dâng trào một nỗi nhớ.
Có lẽ em không biết! Có lẽ em không bao giờ biết!
Tôi nhớ căn phòng cũ, đôi khi đợi em về mà đếm từng giọt thời gian. Khung cửa sắt cũ ngày nào giờ có hoen rỉ? Tôi đã tần ngần bao lần đứng nhìn qua khung cửa một mái nhà xụp xệ trong nắng vàng và hích căng lồng ngực mùi quần áo vừa ướm khô trong gió.
Tôi nhớ em dạy tôi những bước nhảy đầu tiên. Một thằng làm trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn/du thuyền lại ngố đến vậy. Căn phòng ấy, bước chân ấy có lẽ theo tôi đi hết cuộc đời còn lại. Tôi cất nó vào một góc nhỏ, để mỗi mùa mưa về, lại thấy lòng trôi dạt về miền ký ức ngọt ngào xưa. Em đã đi hay nói khác hơn tôi đã rời em. Mà tôi, trong tận đáy lòng, chưa-bao-giờ nghĩ sẽ có một ngày như thế.
Từ Phnom Penh quay về Prey Veng quê em, qua Kampot nơi những ngày hè phượng cháy đỏ rực, đến Kampong Som rồi Koh Kong... Tôi đã muốn nối dài thêm những cung đường. Nghĩ về một căn phòng treo lơ lững trên cây ở tận Rattanakiri và Mondulkiri... Em đã không bao giờ để giấc mơ tôi thành hiện thực.
Hai ngày sau một năm không về... Phnom Penh những ngày cuối tháng sáu là những giọt mưa!
Phnom Kulen
Sihanoukville – Koh Rong Saloem (Bài viết của nhóm WeLiveInPeace trên www.phuot.vn)
Chiều đi : 9:30am xuất bến bằng tàu Party Boat $15/người, chiều về 8am ngày hôm sau bằng tàu nhỏ private $120/bao nguyên tàu. Xe máy tạm gửi lại ks Sakal, nên đem theo dây xích để khoá xe lại cho an tâm, mà thiệt ra có để đó cũng chẳng ai lấy
Tàu Party Boat giá niêm yết $25/người khứ hồi, xuất bến 9:30am, sẽ có nhân viên mời bạn bánh ngọt ăn sáng, khoảng 10:30 tàu sẽ dừng nghỉ ở đảo Koh Thas để snorkeling trong 45ph, ăn buffet cơm chiên,rau xào, trái cây nhẹ trên tàu, sau đó đi tiếp đến Koh Rong Saloem lúc 12pm. Kèm theo mỗi vé là 1 phiếu uống beer miễn phí.
Tàu dừng ở KRSaloem cho mọi người tắm biển & chơi bời, đúng 3pm tàu xuất bến trở về Sihanoukville và tới đất liền lúc 5:30pm.
Nếu ai muốn ở lại đảo chơi thì giữ cuống vé rồi ngày hôm sau đúng 3pm lên tàu về.
Tàu này không đi đến Koh Rong Island nhé. KRSaloem là đảo nhỏ hơn, nằm kế bên KRIsland, ban đầu mình cũng bị nhầm lẫn 2 cái đảo này là 1 cơ đấy nên lúc book resort bên đảo các bạn cũng để ý chứ mất công phải kiếm tàu đi qua đi lại giữa 2 đảo rất tốn kém.
Mình rất recommend cái tàu này vì chất lượng tốt, chơi nhạc trên boong ai thích thì lên nhảy nhót, kiếng lặn & áo phao cũng tốt, lại còn free ăn sáng bánh ngọt, ăn trưa & 1 ly beer cho mỗi vé nữa chứ. Trong hình bên dưới là tầng trệt của tàu, còn 1 tầng ghế ngồi ở giữa và 1 tầng boong ở trên cùng, mọi tầng đều có ghế nệm cho mình ngồi/nằm chơi.
Mình đã book qua booking.com The Beach Island Resort dorm $12/giường/2 người. Resort này cùng chủ với tàu Party Boat nên khi đi tàu chỉ tính giá $20/người/khứ hồi.
Sau đó vì nhóm muốn về sớm vào ngày hôm sau chứ không đợi đến 3pm được nên deal lại và họ chỉ tính $15/chiều/người cho chuyến tàu từ Sihanoukville qua KRSaloem với đầy đủ hoạt động trên tàu & ăn uống như mọi người luôn.
Chỗ này cũng cho thuê private boat với giá $120/chiều từ Sihanoukville tới KRSaloem hoặc ngược lại , xuất phát bất cứ giờ nào mình muốn. Tàu này chở được khoảng 15 người hoặc hơn nên nếu đi đông thì có thể thuê dạng này. Nếu chở tour đi các đảo trong 1 ngày thì $150 nhé. Các bạn mail cho họ để biết thêm chi tiết : http://www.thepartyboat.asia/
12pm đến KRSaloem sau khi nghỉ ngơi tắm táp, tụi mình đi băng qua rừng để đến bãi Robison Resort. Từ The Beach Island Resort mình đi men theo bãi biển về tay trái, sẽ thấy có bảng chỉ đường vào rừng để đến Dive Shop & Robinson Resort.
Đi bộ mất 40ph, chỉ có 1 đường mòn duy nhất, dễ đi, có vài đoạn leo dốc hơi mệt, nhưng khá mát mẻ vì cây cối rậm rạp. Nên đi bằng giày leo núi, đi dép thì hơi trơn trượt.
Cạnh Robinson Resort có dải ghềnh đá, có thể lội nước bắt ốc dễ dàng, hoặc lặn xa hơn một chút để bắt hàu, bào ngư, đem theo wasabi để ăn sống thì tuyệt vời luôn.
Tụi mình ở lại bãi này để ngắm hoàng hôn. Nước bên này sâu hơn và sóng lớn, không dịu dàng và dễ tắm như bên bãi Saracen. Lúc về thì nhớ đem theo đèn pin vì trong rừng hơi tối nha.
Buổi tối ăn luôn tại nhà hàng của resort . Cả nhóm ăn no nê hết có $55. Đồ ăn chấp nhận được. Đừng kêu juice vì là đồ đóng hộp không phải nước trái cây tươi, mình nói trước mất công lại bị hụt hẫng, hehe.
Điện đóm để suốt đêm, nước ngọt để tắm thì lênh láng, không quá thiếu thốn như ban đầu mình tưởng tượng.
Nếu đi vào ngày trăng rằm thì sẽ có party chơi nhạc trên bãi biển ngay bên cạnh resort The Beach Island rất vui. Dorm chỗ tụi mình nằm là open view hướng ra biển, buổi sáng bình minh lên chẳng phải đi đâu xa, nằm trên giường mở mắt ra là thấy bình minh rồi
À nếu ai thích ngắm bình minh trên biển thì phải nằm ở Koh Rong Island thì mới thấy được nha, còn bên bãi Saracen bên này thì chỉ thấy mặt trời ló lên từ núi thôi.
Biển ở Koh Rong Saloem thì không phải bàn về độ đẹp nữa nên mình không nói nhiều, các bạn hãy đến và tự cảm nhận hen
Có lẽ em không biết! Có lẽ em không bao giờ biết!
Tôi nhớ căn phòng cũ, đôi khi đợi em về mà đếm từng giọt thời gian. Khung cửa sắt cũ ngày nào giờ có hoen rỉ? Tôi đã tần ngần bao lần đứng nhìn qua khung cửa một mái nhà xụp xệ trong nắng vàng và hích căng lồng ngực mùi quần áo vừa ướm khô trong gió.
Tôi nhớ em dạy tôi những bước nhảy đầu tiên. Một thằng làm trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn/du thuyền lại ngố đến vậy. Căn phòng ấy, bước chân ấy có lẽ theo tôi đi hết cuộc đời còn lại. Tôi cất nó vào một góc nhỏ, để mỗi mùa mưa về, lại thấy lòng trôi dạt về miền ký ức ngọt ngào xưa. Em đã đi hay nói khác hơn tôi đã rời em. Mà tôi, trong tận đáy lòng, chưa-bao-giờ nghĩ sẽ có một ngày như thế.
Từ Phnom Penh quay về Prey Veng quê em, qua Kampot nơi những ngày hè phượng cháy đỏ rực, đến Kampong Som rồi Koh Kong... Tôi đã muốn nối dài thêm những cung đường. Nghĩ về một căn phòng treo lơ lững trên cây ở tận Rattanakiri và Mondulkiri... Em đã không bao giờ để giấc mơ tôi thành hiện thực.
Hai ngày sau một năm không về... Phnom Penh những ngày cuối tháng sáu là những giọt mưa!
Phnom Kulen
Sihanoukville – Koh Rong Saloem (Bài viết của nhóm WeLiveInPeace trên www.phuot.vn)
Chiều đi : 9:30am xuất bến bằng tàu Party Boat $15/người, chiều về 8am ngày hôm sau bằng tàu nhỏ private $120/bao nguyên tàu. Xe máy tạm gửi lại ks Sakal, nên đem theo dây xích để khoá xe lại cho an tâm, mà thiệt ra có để đó cũng chẳng ai lấy
Tàu Party Boat giá niêm yết $25/người khứ hồi, xuất bến 9:30am, sẽ có nhân viên mời bạn bánh ngọt ăn sáng, khoảng 10:30 tàu sẽ dừng nghỉ ở đảo Koh Thas để snorkeling trong 45ph, ăn buffet cơm chiên,rau xào, trái cây nhẹ trên tàu, sau đó đi tiếp đến Koh Rong Saloem lúc 12pm. Kèm theo mỗi vé là 1 phiếu uống beer miễn phí.
Tàu dừng ở KRSaloem cho mọi người tắm biển & chơi bời, đúng 3pm tàu xuất bến trở về Sihanoukville và tới đất liền lúc 5:30pm.
Nếu ai muốn ở lại đảo chơi thì giữ cuống vé rồi ngày hôm sau đúng 3pm lên tàu về.
Tàu này không đi đến Koh Rong Island nhé. KRSaloem là đảo nhỏ hơn, nằm kế bên KRIsland, ban đầu mình cũng bị nhầm lẫn 2 cái đảo này là 1 cơ đấy
nên lúc book resort bên đảo các bạn cũng để ý chứ mất công phải kiếm tàu đi qua đi lại giữa 2 đảo rất tốn kém.Mình rất recommend cái tàu này vì chất lượng tốt, chơi nhạc trên boong ai thích thì lên nhảy nhót, kiếng lặn & áo phao cũng tốt, lại còn free ăn sáng bánh ngọt, ăn trưa & 1 ly beer cho mỗi vé nữa chứ. Trong hình bên dưới là tầng trệt của tàu, còn 1 tầng ghế ngồi ở giữa và 1 tầng boong ở trên cùng, mọi tầng đều có ghế nệm cho mình ngồi/nằm chơi.
Mình đã book qua booking.com The Beach Island Resort dorm $12/giường/2 người. Resort này cùng chủ với tàu Party Boat nên khi đi tàu chỉ tính giá $20/người/khứ hồi.
Sau đó vì nhóm muốn về sớm vào ngày hôm sau chứ không đợi đến 3pm được nên deal lại và họ chỉ tính $15/chiều/người cho chuyến tàu từ Sihanoukville qua KRSaloem với đầy đủ hoạt động trên tàu & ăn uống như mọi người luôn.
Chỗ này cũng cho thuê private boat với giá $120/chiều từ Sihanoukville tới KRSaloem hoặc ngược lại , xuất phát bất cứ giờ nào mình muốn. Tàu này chở được khoảng 15 người hoặc hơn nên nếu đi đông thì có thể thuê dạng này. Nếu chở tour đi các đảo trong 1 ngày thì $150 nhé. Các bạn mail cho họ để biết thêm chi tiết : http://www.thepartyboat.asia/
12pm đến KRSaloem sau khi nghỉ ngơi tắm táp, tụi mình đi băng qua rừng để đến bãi Robison Resort. Từ The Beach Island Resort mình đi men theo bãi biển về tay trái, sẽ thấy có bảng chỉ đường vào rừng để đến Dive Shop & Robinson Resort.
Đi bộ mất 40ph, chỉ có 1 đường mòn duy nhất, dễ đi, có vài đoạn leo dốc hơi mệt, nhưng khá mát mẻ vì cây cối rậm rạp. Nên đi bằng giày leo núi, đi dép thì hơi trơn trượt.
Cạnh Robinson Resort có dải ghềnh đá, có thể lội nước bắt ốc dễ dàng, hoặc lặn xa hơn một chút để bắt hàu, bào ngư, đem theo wasabi để ăn sống thì tuyệt vời luôn.
Tụi mình ở lại bãi này để ngắm hoàng hôn. Nước bên này sâu hơn và sóng lớn, không dịu dàng và dễ tắm như bên bãi Saracen. Lúc về thì nhớ đem theo đèn pin vì trong rừng hơi tối nha.
Buổi tối ăn luôn tại nhà hàng của resort . Cả nhóm ăn no nê hết có $55. Đồ ăn chấp nhận được. Đừng kêu juice vì là đồ đóng hộp không phải nước trái cây tươi, mình nói trước mất công lại bị hụt hẫng, hehe.
Điện đóm để suốt đêm, nước ngọt để tắm thì lênh láng, không quá thiếu thốn như ban đầu mình tưởng tượng.
Nếu đi vào ngày trăng rằm thì sẽ có party chơi nhạc trên bãi biển ngay bên cạnh resort The Beach Island rất vui. Dorm chỗ tụi mình nằm là open view hướng ra biển, buổi sáng bình minh lên chẳng phải đi đâu xa, nằm trên giường mở mắt ra là thấy bình minh rồi
À nếu ai thích ngắm bình minh trên biển thì phải nằm ở Koh Rong Island thì mới thấy được nha, còn bên bãi Saracen bên này thì chỉ thấy mặt trời ló lên từ núi thôi.
Biển ở Koh Rong Saloem thì không phải bàn về độ đẹp nữa nên mình không nói nhiều, các bạn hãy đến và tự cảm nhận hen
Phnom Penh lập đông
Thế là gần một năm rưỡi đã qua đi. Những cơn gió lạnh rét của một tối Siêm Riệp tháng mười một ngày nào dường như vẫn còn đang hiện hữu nơi đây. Gió thổi bốc qua chiếc xe tuk tuk từ khu Trung Du về khách sạn làm cả bọn run cằm cặp. Gió khiến đêm Siêm Riệp mềm nhũng ra nhưng lại giòn tan trong tiếng cười của những người bạn mới quen. Tôi nhớ!
Những người bạn Khmer cũ trên cùng chuyến xe ngày ấy có người còn cùng tôi đi trên một cung đường, nhưng nhiều người đã đi trên những con đường riêng. Tôi quay quắt! Ai đó đang vất vã trên đường mưu sinh. Và tấm áo không đủ che cái lạnh ngày nào… Bây giờ Phnom Penh lập đông – một mùa đông đến đi vội vàng của miền nhiệt đới.
Tôi đi giữa con đường thênh thang lộng gió của vùng trung tâm Phnom Penh khi kim đồng hồ đang nhích dần sang 7 giờ sáng.
Tôi đã ở đây, lê mòn đôi dép Lào qua bao con phố nhỏ không nhớ đã bao ngày tháng nhưng hôm nay tôi chợt bắt gặp một Phnom Penh thật lạ. Nắng vàng rải đều trên những hàng cây cao vút chạy dọc theo những căn nhà kiến trúc thuộc địa Pháp đã lên màu thời gian. Phnom Penh chậm bước trong hình dáng của một ông lão thả đều đều những vòng đạp xích lô và một vầng trăng khuyết trắng ngần treo lơ lửng không chịu “tan” giữa bầu trời xanh lồng lộng.
Nhịp bước thời gian gần như đang chậm lại càng làm nổi bật hình ảnh màu cờ treo khắp đường phố trung tâm. Dòng sông sóng sánh và đều đều tiếng sóng vỗ đôi bờ. Tôi đã đi quá nhanh giữa Phnom Penh để hôm nay chợt thấy yêu cảm giác này đến lạ. Con thuyền cứ tành tạch mưu sinh giữa dòng, chuyến phà nối đôi bờ tuần tự qua lại gợi nỗi nhớ về những ngày đầu xuân đi thuyền viếng chùa Ông (quận 8) trong tiết trời mát dịu... ngày xưa.
Những bông hoa tím biếc, những bước chân nhẹ nhàng, một khung ảnh trắng đen gợi cảm về một Phnom Penh những năm đầu thế kỷ 20 bên dòng Tonle Sap gần Wat Phnom… Tất cả đã được ghi lại trong tôi.
Thật hay hôm ấy tôi đã đi mà không mang theo máy ảnh!
Thế là gần một năm rưỡi đã qua đi. Những cơn gió lạnh rét của một tối Siêm Riệp tháng mười một ngày nào dường như vẫn còn đang hiện hữu nơi đây. Gió thổi bốc qua chiếc xe tuk tuk từ khu Trung Du về khách sạn làm cả bọn run cằm cặp. Gió khiến đêm Siêm Riệp mềm nhũng ra nhưng lại giòn tan trong tiếng cười của những người bạn mới quen. Tôi nhớ!
Những người bạn Khmer cũ trên cùng chuyến xe ngày ấy có người còn cùng tôi đi trên một cung đường, nhưng nhiều người đã đi trên những con đường riêng. Tôi quay quắt! Ai đó đang vất vã trên đường mưu sinh. Và tấm áo không đủ che cái lạnh ngày nào… Bây giờ Phnom Penh lập đông – một mùa đông đến đi vội vàng của miền nhiệt đới.
Tôi đi giữa con đường thênh thang lộng gió của vùng trung tâm Phnom Penh khi kim đồng hồ đang nhích dần sang 7 giờ sáng.
Tôi đã ở đây, lê mòn đôi dép Lào qua bao con phố nhỏ không nhớ đã bao ngày tháng nhưng hôm nay tôi chợt bắt gặp một Phnom Penh thật lạ. Nắng vàng rải đều trên những hàng cây cao vút chạy dọc theo những căn nhà kiến trúc thuộc địa Pháp đã lên màu thời gian. Phnom Penh chậm bước trong hình dáng của một ông lão thả đều đều những vòng đạp xích lô và một vầng trăng khuyết trắng ngần treo lơ lửng không chịu “tan” giữa bầu trời xanh lồng lộng.
Nhịp bước thời gian gần như đang chậm lại càng làm nổi bật hình ảnh màu cờ treo khắp đường phố trung tâm. Dòng sông sóng sánh và đều đều tiếng sóng vỗ đôi bờ. Tôi đã đi quá nhanh giữa Phnom Penh để hôm nay chợt thấy yêu cảm giác này đến lạ. Con thuyền cứ tành tạch mưu sinh giữa dòng, chuyến phà nối đôi bờ tuần tự qua lại gợi nỗi nhớ về những ngày đầu xuân đi thuyền viếng chùa Ông (quận 8) trong tiết trời mát dịu... ngày xưa.
Những bông hoa tím biếc, những bước chân nhẹ nhàng, một khung ảnh trắng đen gợi cảm về một Phnom Penh những năm đầu thế kỷ 20 bên dòng Tonle Sap gần Wat Phnom… Tất cả đã được ghi lại trong tôi.
Thật hay hôm ấy tôi đã đi mà không mang theo máy ảnh!
Tháng sáu
Phnom Penh là gì mà mỗi lần về lại dâng trào một nỗi nhớ.
Có lẽ em không biết! Có lẽ em không bao giờ biết!
Tôi nhớ căn phòng cũ, đôi khi đợi em về mà đếm từng giọt thời gian. Khung cửa sắt cũ ngày nào giờ có hoen rỉ? Tôi đã tần ngần bao lần đứng nhìn qua khung cửa một mái nhà xụp xệ trong nắng vàng và hích căng lồng ngực mùi quần áo vừa ướm khô trong gió.
Tôi nhớ em dạy tôi những bước nhảy đầu tiên. Một thằng làm trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn/du thuyền lại ngố đến vậy. Căn phòng ấy, bước chân ấy có lẽ theo tôi đi hết cuộc đời còn lại. Tôi cất nó vào một góc nhỏ, để mỗi mùa mưa về, lại thấy lòng trôi dạt về miền ký ức ngọt ngào xưa. Em đã đi hay nói khác hơn tôi đã rời em. Mà tôi, trong tận đáy lòng, chưa-bao-giờ nghĩ sẽ có một ngày như thế.
Từ Phnom Penh quay về Prey Veng quê em, qua Kampot nơi những ngày hè phượng cháy đỏ rực, đến Kampong Som rồi Koh Kong... Tôi đã muốn nối dài thêm những cung đường. Nghĩ về một căn phòng treo lơ lững trên cây ở tận Rattanakiri và Mondulkiri... Em đã không bao giờ để giấc mơ tôi thành hiện thực.
Hai ngày sau một năm không về... Phnom Penh những ngày cuối tháng sáu là những giọt mưa!
Có lẽ em không biết! Có lẽ em không bao giờ biết!
Tôi nhớ căn phòng cũ, đôi khi đợi em về mà đếm từng giọt thời gian. Khung cửa sắt cũ ngày nào giờ có hoen rỉ? Tôi đã tần ngần bao lần đứng nhìn qua khung cửa một mái nhà xụp xệ trong nắng vàng và hích căng lồng ngực mùi quần áo vừa ướm khô trong gió.
Tôi nhớ em dạy tôi những bước nhảy đầu tiên. Một thằng làm trong lĩnh vực dịch vụ khách sạn/du thuyền lại ngố đến vậy. Căn phòng ấy, bước chân ấy có lẽ theo tôi đi hết cuộc đời còn lại. Tôi cất nó vào một góc nhỏ, để mỗi mùa mưa về, lại thấy lòng trôi dạt về miền ký ức ngọt ngào xưa. Em đã đi hay nói khác hơn tôi đã rời em. Mà tôi, trong tận đáy lòng, chưa-bao-giờ nghĩ sẽ có một ngày như thế.
Từ Phnom Penh quay về Prey Veng quê em, qua Kampot nơi những ngày hè phượng cháy đỏ rực, đến Kampong Som rồi Koh Kong... Tôi đã muốn nối dài thêm những cung đường. Nghĩ về một căn phòng treo lơ lững trên cây ở tận Rattanakiri và Mondulkiri... Em đã không bao giờ để giấc mơ tôi thành hiện thực.
Hai ngày sau một năm không về... Phnom Penh những ngày cuối tháng sáu là những giọt mưa!
"Yêu" giữa Chnang
Campuchia - đất nước của những diệu kỳ, nơi những thân phận nghèo khó đã cho tôi rất nhiều yêu thương mà cả cuộc đời này tôi sẽ mang theo như một mối nợ tình không bao giờ trả hết.
Chuyến xe rời Kampong Chnang về Việt Nam mang theo biết bao dự định của một kẻ lang bạc về một ngày trở về. Tôi gọi đó là ngày trở về mà không phải là một sự quay lại bởi cái khoảnh khắc hoàng hôn mưa giăng khắp lối trên dòng Tonle Sap, ngồi bên những người bạn ướt đẫm trong mưa trên boong thuyền, lòng tôi đã rơi rớt lại tự bao giờ!
Tình người ở Kampong Lang
Cũng như một số ít du khách, tôi đến Chnang không ngoài mục đích là tận mắt xem cách người dân làm ra những sản phẩm gốm vốn nỗi tiếng khắp Campuchia. Nhưng...
Những người dân đất nước chùa tháp cứ đặt câu hỏi vì sao tôi không đến Battambang? Tôi có mặt ở đây chỉ để xem gốm?
Nhưng và biết bao chữ nhưng nữa...
Một chiều muộn bên bến tàu Chong Kos, tỉnh lị Kampong Chnang, tôi bước lên một chiếc tàu mà chẳng biết nó sẽ đưa mình đi đầu về đâu? Thông tin lúc này từ một vị sư trẻ nói được tiếng Anh ở mức giao tiếp là chúng tôi sẽ tiến về Kampong Lang, một quận nghèo của tỉnh lị Kampong Chnang, rồi từ đó tiếp tục lên xe để về một vùng quê hẻo lánh mà dù có cố gắng lắm tôi cũng không nhớ nỗi cái tên Khmer ngoằn nghoèo của nó.
Lý do duy nhất cho một kẻ lang bạc chỉ có độc nhất một chiếc quần soọc, một cái áo thun và chút ít tiền, ngồi trên boong tàu với một nhóm khoảng 80 người Khmer và 4 vị sư xa lạ là ở cái làng hẻo lánh ấy sẽ có lễ hội tối nay.
Tôi sợ? Chắc chắn đã từng có những giây phút như thế khi những cơn gió chiều từ giữa mênh mông sông nước của dòng Tonle Sap chợt thổi qua và bóng đêm đã dần xuất hiện, phủ một màu đen lên hàng trăm mái nhà nổi của những người Việt dọc một bên bờ. Dẫu ít nhiều đã quen với xứ sở Campuchia nhưng liệu lấy gì đảm bảo ở cái nơi xa xôi mà Lonely Planet và nhiều người Campuchia chưa bao giờ đặt chân đến tôi sẽ được an toàn?
Tôi đi vì tôi tin vào Phật, vào chùa và vào những vị sư đã mời tôi lên chuyến tàu chiều ấy.
Đêm hội với hai bóng đèn 6 tấc
Tàu cập bến khi màn đêm và nước dòng Tonle Sap chỉ là một màu đen mực. 4 vị sư đã có vài người dân chờ sẵn và họ sẽ lên xe máy. Tôi và khoảng 50 bạn trẻ khác thì sẽ ngồi xe tải để tiến về làng quê của họ.
Những bạn trẻ này làm công ở thị trấn Chnang. Chiều này là thứ Bảy. Họ tranh thủ về nhà sau giờ tan ca để tham dự lễ hội và ngày mai lại phải quay về thị trấn. Đồng lương thì thật sự rất thấp. Biết làm sao khi ở đất nước này, dù bạn có nói tiếng Anh khá và làm trong nhà hàng khách sạn thì thu nhập cũng chỉ ở mức dao động 70USD/ tháng. Đó là còn chưa kề nhiều người trong số họ không có ngày nghỉ kể cả Lễ Tết. Có được công ăn việc làm là may mắn lắm rồi! Trong những cuộc nói chuyện về công việc nhiều lúc tôi lấy làm xót dạ và buồn thương cho nhiều bạn trẻ nơi đây...
Chiếc xe lao đi trong màn đêm, chỉ thi thoảng phải giảm tốc vì gặp một đàn bò ngang nhiên chắn giữa con đường đất đỏ. Và sau hơn 40 phút chịu đựng cái nóng do máy xe bốc lên và do hơi người toát ra, tôi đã ở ngay trung tâm cái làng nhỏ được bao bọc bởi những ngôi nhà sàn bằng gỗ cao ngất và tối tù mù.
Dân làng nghèo lắm! Họ phải sử dụng nước sông cho sinh hoạt hằng ngày. Chỉ một số nhà có máy phát điện loại nhỏ chỉ đủ để chạy vài bóng đèn và sang hơn nữa là một chiếc tivi hàng đóng người bu vào xem.
Tôi vẫn thường nói với nhà mình rằng gạo Campuchia nấu cơm rất ngon và tôi cũng đã từng vác chục kg mang về. Nhưng bạn ạ tôi đã từng ăn một gói cơm chỉ 500 Riel, rất khó nuốt. Và tối hôm ấy tôi càng thấm thía thế nào là cái nghèo của nhiều người dân Campuchia.
Bữa tối của chúng tôi - một nhóm thanh niên đang sức ăn, gồm khoảng 8 người một bàn, cho cái gọi là lễ hội, chỉ có vài chén cơm ngã màu nâu nâu và một tô canh toàn là rau củ. Cố vớt lắm thì mới được vài miếng thịt cá nhỏ. Đó là tất cả những gì người dân làng có thể mang đến cho nhau!
Tôi được uống nước đóng chai! Một thứ quà thật xa xỉ cho những người chỉ dùng nước sông. Và rồi khi dòng nước ngọt ấy tràn dần xuống cổ họng, tôi chợt ra rằng mắt mình đã nhòa cay...
Sau bữa cơm, tôi theo các sư đến sân chùa. Lúc này hàng trăm người dân mà phần lớn là thanh niên nam nữ và con nít đã tập trung ở đây, bên hai bóng đèn neon 6 tấc. Họ nhảy múa cuồng nhiệt bằng tất cả trái tim của mình, theo tiếng nhạc được phát ra từ một giàn loa phóng thanh vang dội và tôi cảm nhận rõ sự lạc quan yêu đời trong họ dẫu cuộc sống còn quá nhiều nghèo khó nơi đây.
Cocktail ư? Ở đây chỉ có sirô đá. BBQ ư? Ở đây chỉ có vài trái cốc ỏi và trứng luộc. Người bán ngồi bẹt xuống đất, mặt mày nhìn lem luốt trong màn đêm. Nhưng như thế là đã đủ để tạo nên niềm vui bất tận cho mấy đứa con nít có vài trăm Riel...
Tiếng nhạc cứ thế bập bùng hòa cùng tiếng cười nói của người tham dự đêm hội và đêm đó tôi lần đầu tiên nghỉ đêm trong chùa trên đất nước Campuchia với biết bao suy nghĩ trằn trọc...
Linh thiêng lễ phong sư
Đã từ lâu rồi tôi biết rằng trên đất nước Phật giáo này, việc đi tu có thời hạn đối với trẻ em trai đã tồn tại từ rất xa xưa như một quy ước về đạo đức.
Đi tu là cơ hội để báo hiếu cha mẹ, để rèn luyện nhân cách và được người người kính trọng khi vào đời.
Nhưng tôi chưa từng nghĩ một buổi lễ phong sư lại trang trọng và linh thiêng quá đỗi...
5 giờ sáng, cả làng đã nhộn nhịp, buộc tôi phải rời khỏi chiếc giường mà cả đêm qua tôi đã chẳng tài nào ngủ cho ngon giấc.
Tôi bước vài bước đến làng. Người dân đang nấu nướng buổi sáng và chuẩn bị buổi trưa cho các sư. Các loại rau củ quả được cắt nhỏ rồi thả vào một cái nồi to tướng nấu bằng củi để trở thành món canh - món chính và là món duy nhất cho buổi lễ.
Buổi sáng của chúng tôi cùng nhóm thanh niên là món cháo rau củ có chút thịt. Thế thôi. Mọi người đều ăn như thế cả. Mà ở cái làng này dẫu tôi có tiền cũng chẳng mua được gì cho buổi sáng. Chỉ có độc nhất một chị bán bánh chiên cho con nít và một bà dì bán bún nước càri mà toàn nước với nước.
Tôi vừa ăn vừa nhìn vài người dân đang gọt giũa lá dừa để tạo thành một cái vòng cung dùng trang trí cho chiếc xe honda cũ mèm như cái kiểu đám cưới nhà quê. Xung quanh đấy người dân cắm hoa giấy đủ màu sặc sỡ và cờ Phật giáo.
Các bé trai và thiếu niên chuẩn bị thành sư được ăn bận như một hoàng tử. Có khác chăng là tóc trên đầu đã được cạo sạch từ đêm qua. Họ ngồi trên chiếc xe Honda và hai bên có người thân đẩy xe.
Có thể nói tất cả những gì là quý báu nhất mà người dân có được đều được mang đến để tổ chức cho lễ phong sư.Tôi mường tượng như thể đó là cảnh đức Phật rời bỏ ngai vị để bắt đầu cuộc đời của một vị sư.
Đoàn đến sân chùa, nghiêm trang đi ba vòng sân rồi tiến vào chính điện. Vị sư trưởng và các sư đã tu lâu năm từ từ bước ra, quỳ trên một tấm thảm vải nhỏ, kính cẩn váy lạy đức Phật và buổi lễ bắt đầu.
Tôi không hiểu tiếng Pali nhưng tôi cảm nhận rất rõ sự trang trọng và linh thiêng trong buổi lễ hôm ấy. Nó đã diễn ra khoảng hai tiếng đồng hồ mà từ quan sát và suy nghĩ nó bao gồm những phần sau: mọi người kính cẩn lạy đức Phật; vị trưởng làng thay mặt đọc tuyên bố và xin phép cho các em được làm sư trong chùa; các em chào sư trưởng và các sư huynh rồi đọc tuyên bố; sư trưởng và sư huynh đọc kinh trong lúc nắm tay như một sự trao truyền và lời hứa gì đó;các em cởi bỏ lớp áo "hoàng tử" và thay bằng càsa; tất cả sư cùng đọc hết một quyển kinh.
Buồn rời Kratie
Campuchia - đất nước của những diệu kỳ, nơi những thân phận nghèo khó đã cho tôi rất nhiều yêu thương mà cả cuộc đời này tôi sẽ mang theo như một mối nợ tình không bao giờ trả hết.
Chuyến xe rời Kampong Chnang về Việt Nam mang theo biết bao dự định của một kẻ lang bạc về một ngày trở về. Tôi gọi đó là ngày trở về mà không phải là một sự quay lại bởi cái khoảnh khắc hoàng hôn mưa giăng khắp lối trên dòng Tonle Sap, ngồi bên những người bạn ướt đẫm trong mưa trên boong thuyền, lòng tôi đã rơi rớt lại tự bao giờ!
Tình người ở Kampong Lang
Cũng như một số ít du khách, tôi đến Chnang không ngoài mục đích là tận mắt xem cách người dân làm ra những sản phẩm gốm vốn nỗi tiếng khắp Campuchia. Nhưng...
Những người dân đất nước chùa tháp cứ đặt câu hỏi vì sao tôi không đến Battambang? Tôi có mặt ở đây chỉ để xem gốm?
Nhưng và biết bao chữ nhưng nữa...
Một chiều muộn bên bến tàu Chong Kos, tỉnh lị Kampong Chnang, tôi bước lên một chiếc tàu mà chẳng biết nó sẽ đưa mình đi đầu về đâu? Thông tin lúc này từ một vị sư trẻ nói được tiếng Anh ở mức giao tiếp là chúng tôi sẽ tiến về Kampong Lang, một quận nghèo của tỉnh lị Kampong Chnang, rồi từ đó tiếp tục lên xe để về một vùng quê hẻo lánh mà dù có cố gắng lắm tôi cũng không nhớ nỗi cái tên Khmer ngoằn nghoèo của nó.
Lý do duy nhất cho một kẻ lang bạc chỉ có độc nhất một chiếc quần soọc, một cái áo thun và chút ít tiền, ngồi trên boong tàu với một nhóm khoảng 80 người Khmer và 4 vị sư xa lạ là ở cái làng hẻo lánh ấy sẽ có lễ hội tối nay.
Tôi sợ? Chắc chắn đã từng có những giây phút như thế khi những cơn gió chiều từ giữa mênh mông sông nước của dòng Tonle Sap chợt thổi qua và bóng đêm đã dần xuất hiện, phủ một màu đen lên hàng trăm mái nhà nổi của những người Việt dọc một bên bờ. Dẫu ít nhiều đã quen với xứ sở Campuchia nhưng liệu lấy gì đảm bảo ở cái nơi xa xôi mà Lonely Planet và nhiều người Campuchia chưa bao giờ đặt chân đến tôi sẽ được an toàn?
Tôi đi vì tôi tin vào Phật, vào chùa và vào những vị sư đã mời tôi lên chuyến tàu chiều ấy.
Đêm hội với hai bóng đèn 6 tấc
Tàu cập bến khi màn đêm và nước dòng Tonle Sap chỉ là một màu đen mực. 4 vị sư đã có vài người dân chờ sẵn và họ sẽ lên xe máy. Tôi và khoảng 50 bạn trẻ khác thì sẽ ngồi xe tải để tiến về làng quê của họ.
Những bạn trẻ này làm công ở thị trấn Chnang. Chiều này là thứ Bảy. Họ tranh thủ về nhà sau giờ tan ca để tham dự lễ hội và ngày mai lại phải quay về thị trấn. Đồng lương thì thật sự rất thấp. Biết làm sao khi ở đất nước này, dù bạn có nói tiếng Anh khá và làm trong nhà hàng khách sạn thì thu nhập cũng chỉ ở mức dao động 70USD/ tháng. Đó là còn chưa kề nhiều người trong số họ không có ngày nghỉ kể cả Lễ Tết. Có được công ăn việc làm là may mắn lắm rồi! Trong những cuộc nói chuyện về công việc nhiều lúc tôi lấy làm xót dạ và buồn thương cho nhiều bạn trẻ nơi đây...
Chiếc xe lao đi trong màn đêm, chỉ thi thoảng phải giảm tốc vì gặp một đàn bò ngang nhiên chắn giữa con đường đất đỏ. Và sau hơn 40 phút chịu đựng cái nóng do máy xe bốc lên và do hơi người toát ra, tôi đã ở ngay trung tâm cái làng nhỏ được bao bọc bởi những ngôi nhà sàn bằng gỗ cao ngất và tối tù mù.
Dân làng nghèo lắm! Họ phải sử dụng nước sông cho sinh hoạt hằng ngày. Chỉ một số nhà có máy phát điện loại nhỏ chỉ đủ để chạy vài bóng đèn và sang hơn nữa là một chiếc tivi hàng đóng người bu vào xem.
Tôi vẫn thường nói với nhà mình rằng gạo Campuchia nấu cơm rất ngon và tôi cũng đã từng vác chục kg mang về. Nhưng bạn ạ tôi đã từng ăn một gói cơm chỉ 500 Riel, rất khó nuốt. Và tối hôm ấy tôi càng thấm thía thế nào là cái nghèo của nhiều người dân Campuchia.
Bữa tối của chúng tôi - một nhóm thanh niên đang sức ăn, gồm khoảng 8 người một bàn, cho cái gọi là lễ hội, chỉ có vài chén cơm ngã màu nâu nâu và một tô canh toàn là rau củ. Cố vớt lắm thì mới được vài miếng thịt cá nhỏ. Đó là tất cả những gì người dân làng có thể mang đến cho nhau!
Tôi được uống nước đóng chai! Một thứ quà thật xa xỉ cho những người chỉ dùng nước sông. Và rồi khi dòng nước ngọt ấy tràn dần xuống cổ họng, tôi chợt ra rằng mắt mình đã nhòa cay...
Sau bữa cơm, tôi theo các sư đến sân chùa. Lúc này hàng trăm người dân mà phần lớn là thanh niên nam nữ và con nít đã tập trung ở đây, bên hai bóng đèn neon 6 tấc. Họ nhảy múa cuồng nhiệt bằng tất cả trái tim của mình, theo tiếng nhạc được phát ra từ một giàn loa phóng thanh vang dội và tôi cảm nhận rõ sự lạc quan yêu đời trong họ dẫu cuộc sống còn quá nhiều nghèo khó nơi đây.
Cocktail ư? Ở đây chỉ có sirô đá. BBQ ư? Ở đây chỉ có vài trái cốc ỏi và trứng luộc. Người bán ngồi bẹt xuống đất, mặt mày nhìn lem luốt trong màn đêm. Nhưng như thế là đã đủ để tạo nên niềm vui bất tận cho mấy đứa con nít có vài trăm Riel...
Tiếng nhạc cứ thế bập bùng hòa cùng tiếng cười nói của người tham dự đêm hội và đêm đó tôi lần đầu tiên nghỉ đêm trong chùa trên đất nước Campuchia với biết bao suy nghĩ trằn trọc...
Linh thiêng lễ phong sư
Đã từ lâu rồi tôi biết rằng trên đất nước Phật giáo này, việc đi tu có thời hạn đối với trẻ em trai đã tồn tại từ rất xa xưa như một quy ước về đạo đức.
Đi tu là cơ hội để báo hiếu cha mẹ, để rèn luyện nhân cách và được người người kính trọng khi vào đời.
Nhưng tôi chưa từng nghĩ một buổi lễ phong sư lại trang trọng và linh thiêng quá đỗi...
5 giờ sáng, cả làng đã nhộn nhịp, buộc tôi phải rời khỏi chiếc giường mà cả đêm qua tôi đã chẳng tài nào ngủ cho ngon giấc.
Tôi bước vài bước đến làng. Người dân đang nấu nướng buổi sáng và chuẩn bị buổi trưa cho các sư. Các loại rau củ quả được cắt nhỏ rồi thả vào một cái nồi to tướng nấu bằng củi để trở thành món canh - món chính và là món duy nhất cho buổi lễ.
Buổi sáng của chúng tôi cùng nhóm thanh niên là món cháo rau củ có chút thịt. Thế thôi. Mọi người đều ăn như thế cả. Mà ở cái làng này dẫu tôi có tiền cũng chẳng mua được gì cho buổi sáng. Chỉ có độc nhất một chị bán bánh chiên cho con nít và một bà dì bán bún nước càri mà toàn nước với nước.
Tôi vừa ăn vừa nhìn vài người dân đang gọt giũa lá dừa để tạo thành một cái vòng cung dùng trang trí cho chiếc xe honda cũ mèm như cái kiểu đám cưới nhà quê. Xung quanh đấy người dân cắm hoa giấy đủ màu sặc sỡ và cờ Phật giáo.
Các bé trai và thiếu niên chuẩn bị thành sư được ăn bận như một hoàng tử. Có khác chăng là tóc trên đầu đã được cạo sạch từ đêm qua. Họ ngồi trên chiếc xe Honda và hai bên có người thân đẩy xe.
Có thể nói tất cả những gì là quý báu nhất mà người dân có được đều được mang đến để tổ chức cho lễ phong sư.Tôi mường tượng như thể đó là cảnh đức Phật rời bỏ ngai vị để bắt đầu cuộc đời của một vị sư.
Đoàn đến sân chùa, nghiêm trang đi ba vòng sân rồi tiến vào chính điện. Vị sư trưởng và các sư đã tu lâu năm từ từ bước ra, quỳ trên một tấm thảm vải nhỏ, kính cẩn váy lạy đức Phật và buổi lễ bắt đầu.
Tôi không hiểu tiếng Pali nhưng tôi cảm nhận rất rõ sự trang trọng và linh thiêng trong buổi lễ hôm ấy. Nó đã diễn ra khoảng hai tiếng đồng hồ mà từ quan sát và suy nghĩ nó bao gồm những phần sau: mọi người kính cẩn lạy đức Phật; vị trưởng làng thay mặt đọc tuyên bố và xin phép cho các em được làm sư trong chùa; các em chào sư trưởng và các sư huynh rồi đọc tuyên bố; sư trưởng và sư huynh đọc kinh trong lúc nắm tay như một sự trao truyền và lời hứa gì đó;các em cởi bỏ lớp áo "hoàng tử" và thay bằng càsa; tất cả sư cùng đọc hết một quyển kinh.
Buồn rời Kratie
No comments:
Post a Comment